achtergrond Het gebruik van cannabis en het wonen in een verstedelijkt gebied zijn beide risicofactoren voor psychose. Onduidelijk is vooralsnog of deze risicofactoren elkaar ook kunnen versterken.
doel Het bepalen van interactie tussen cannabisgebruik en urbaniciteit op het ontwikkelen van psychotische symptomen in de algemene bevolking.
methoden Data van 2438 adolescenten (leeftijd 14 tot 24 jaar) van de Early Developmental Stages of Psychopathology studie werden geanalyseerd. Urbaniciteit werd gedefinieerd als het wonen in de stad München (4061 personen per m2) versus het platteland rondom München (553 personen per m2). Cannabisgebruik en psychotische symptomen werden onderzocht aan de hand van het Composite International Diagnostic Interview op baseline, na vier jaar (T2), en na acht jaar (T3). Logistische regressieanalyses werd gebruikt om interactie tussen urbaniciteit en cannabisgebruik op T2 op psychotische symptomen op T3 te bepalen.
resultaten Het gebruik van cannabis vergrootte het risico op psychotische symptomen. Deze associatie bleef bestaan, ook na exclusie van jongeren met bestaande psychotische ervaringen op T2, en na statistische controle voor leeftijd, geslacht, sociaal-economische status, gebruik van andere middelen en trauma in de kindertijd (or = 1,61; 95%-bi 1,03-2,52; p = 0,036). Het effect van cannabisgebruik op psychose was veel sterker bij die jongeren die in de stad waren opgegroeid vergeleken met jongeren die op het platteland waren opgeroeid (risicoverschil 9,7%; test voor interactie χ2 = 0,036, df = 1, p = 0,02). Omgekeerd waren het wonen in een verstedelijkt gebied en het meemaken van eerdere psychotische ervaringen geen voorspellers voor later cannabisgebruik.
conclusie Deze resultaten tonen aan dat omgevingsfactoren elkaar versterken in het risico op psychose. De langetermijneffecten van cannabisgebruik op psychoserisico lijken daarbij met name schadelijk voor jongeren die opgroeien in een verstedelijkt gebied. Crosssensitisatie tussen omgevingsstress en cannabis, met dopaminesensitisatie als gevolg, lijkt aan deze associatie ten grondslag te liggen.