achtergrond Antipsychotica hebben een verscheidenheid aan bijwerkingen, zowel op cardiovasculair, neurologisch, hematologisch, gastro-intestinaal als seksueel gebied. De laatste jaren staan de metabole bijwerkingen in de schijnwerpers (Marder e.a. 2004). Het metabool syndroom omvat een risicotaxatie voor hart- en vaatziekten met obesitas, dyslipidemie, hypertensie en hyperglykemie. Adviezen voor zorgvuldige monitoring en preventie zijn geformuleerd (Cahn e.a. 2008) en een richtlijn wordt geschreven (www. nvasp.nl).
doel Onderzoek naar de prevalentie van metabool syndroom in een langdurig opgenomen patiëntenpopulatie.
methoden Bij elke opgenomen patiënt werden ongeacht diagnose en huidig medicatievoorschrift bloeddruk, buikomvang, nuchtere glucose, triglyceriden en hdl-cholesterol bepaald.
resultaten Bij 42% van de patiënten was er sprake van metabool syndroom. De helft gebruikte hiervoor al medicatie (bloeddruk of cholesterolverlagers, antidiabetica). Er werden 20% nieuwe gevallen gedetecteerd. Bij 70% van de patiënten die al medicatie kregen voor metabool syndroom werden afwijkende labwaarden gevonden die nieuwe aanknopingspunten opleverden (medicamenteuze of life-style-adviezen) om de algehele gezondheid van patiënten te verbeteren.
conclusie Metabole screening is goed uitvoerbaar mits beperkt tot parameters die minimaal nodig zijn om een inschatting te maken van het risico op metabool syndroom. Bijna de helft (42%) van onze chronische opgenomen patiënten heeft metabool syndroom. Er werden 20% nieuwe gevallen gedetecteerd en bij 20% van de bekende gevallen bleek er onvoldoende behandeling te zijn voor metabool syndroom. Naast het feit dat lifestyle- adviezen (een geadviseerde interventie bij metabool syndroom) lastig kunnen zijn bij (ook niet-)psychiatrische patiënten, blijkt de medicamenteuze behandeling ook nog onvoldoende benut te worden.