achtergrond Zowel cardiovasculaire ziekte (cvz) als apathie komen op oudere leeftijd veelvuldig voor. Hoewel cvz vooral in verband is gebracht met depressie op oudere leeftijd, wordt in de meeste longitudinale studies deze relatie niet bevestigd. Mogelijk voorspelt cvz niet depressie maar vooral apathie, omdat er waarschijnlijk een overschatting is van depressie en een onderschatting van apathie op oudere leeftijd.
doel Nagaan of cvz een voorspeller is voor apathie op oudere leeftijd.
methoden In de Leiden-85-Plus Studie, een longitudinaal onderzoek naar determinanten en uitkomsten van somatisch, cognitief en psychisch functioneren onder vijfhonderd ouderen van 85 jaar en ouder in de algemene bevolking, werd onderzocht of cvz (myocardinfarct, angina pectoris, myocardischemie bij ecg, claudicatio intermittens dan wel een voorgeschiedenis van arteriële chirurgie) bij baselinemeting een voorspeller is voor het ontstaan van apathie zoals gemeten met de apathie-items van de 15-itemversie van de Geriatric Depression Scale (gds-15), onafhankelijk van depressieve symptomen, in de vijf jaar erop volgend.
resultaten Van de vijfhonderd ouderen hadden er 68 (14%) zowel apathie als depressie, 76 (15%) alleen depressie, 69 (14%) alleen apathie, en 287 (57%) noch apathie noch depressie. Bij baselinemeting hadden de 69 ouderen met apathie maar zonder depressie meer cvz dan de 287 ouderen die vrij waren van apathische en depressieve symptomen. Bij deze 287 ouderen zonder apathie en depressie bleek iedere extra cvz bij baselinemeting geassocieerd met een toename van apathische maar niet van depressieve symptomen gedurende de vijf jaar follow-up. De resultaten veranderden niet na correctie voor geslacht, depressiescore bij baselinemeting, niveau van opleiding, score op de mini mental-state examination (mmse), en aanwezigheid van chronische ziekten, en evenmin na exclusie van cva.
conclusie Cardiovasculaire ziekte voorspelt apathie maar niet depressie bij de oudste ouderen in de algemene bevolking. Voorkómen van cardiovasculaire ziekte heeft ook voor preventie van neuropsychiatrische ziekten op oudere leeftijd waarschijnlijk belangrijke klinische implicaties.