achtergrond In de acute fase van schizofrenie is farmacotherapie een gebruikelijk onderdeel van de behandeling. Daarbij moeten keuzes worden gemaakt tussen diverse antipsychotica. Waarin verschillen antipsychotica onderling? Regelmatig worstelen psychiaters met de vraag wat te doen bij patiënten die therapieresistent zijn, zelfs resistent tegen behandeling met clozapine.
doel Het bieden van een zo compleet mogelijk en geactualiseerd overzicht van farmacotherapeutische behandelstappen vanaf de start van de behandeling tot voorbij-clozapine en het vertalen van de uitkomsten van veel en divers onderzoek op dit gebied naar beslissingen in de praktijk.
methoden Publicaties van trials (rct's en real world trials) en meta-analyses werden bestudeerd en in een overzicht samengevat en de resultaten werden vertaald naar de praktijk.
resultaten Oude- en nieuwegeneratieantipsychotica verschillen niet veel in werkzaamheid. Wel verschillen de afzonderlijke antipsychotica onderling, mogelijk in werking, zeker in bijwerkingen. Clozapine heeft een aparte positie. Als clozapine niet werkt, zijn vele vervolgstappen mogelijk, maar geschikt voor de praktijk zijn er thans maar een paar.
conclusie De keuze voor de eerste en tweede stap bij de farmacotherapie van schizofrenie is arbitrair en/of wordt bepaald door eerdere ervaringen. Clozapine verdient een aparte, maar stevige plaats. Ook kritisch evalueren van de behandeling verdient een plek. Als ook clozapine niet helpt, zijn er een aantal opties voor verdere medicamenteuze behandeling.