Experience Sampling (ES) is een nieuwe onderzoeksmethode in de psychiatrie, die bestaat uit een representatieve steekproef van momenten uit het dagelijkse leven van een individu. Er wordt gebruik gemaakt van een pieper, die de subjecten een signaal geeft om een vragenlijst in te vullen op van tevoren geprogrammeerde, maar willekeurige tijdstippen. Zo verkrijgt men informatie over de mentale status of symptomen van een individu, binnen de context en de opeenvolgende ervaringen. Het gebruik van de methode is te vergelijken met het gebruik van de Holter monitor in de cardiologie, die de hartfunctie onderzoekt buiten het laboratorium. Op die manier vermijdt men problemen van globale en retrospectieve herinnering, die vaak een beperking vormen van psychiatrisch research. Het doel van het ES-onderzoek in Maastricht is meer duidelijkheid te verschaffen over de temporele en sociale context van fluctuaties van symptomen. Deze gegevens kunnen dan gebruikt worden in de klinische zorg en voor de verbetering van psychiatrisch onderzoek en de behandeling.

In dit artikel worden toepassingen van ES met betrekking tot de procedure, de methode en de behandeling geïntroduceerd aan het psychiatrisch lezerspubliek. Er is ES-onderzoek gedaan bij chronisch psychiatrische patiënten, angst- en pijnpatienten en normale controlesubjecten. De studies tonen de predictieve waarde en de klinische bruikbaarheid van ES aan, alsook het feit dat ziekte niet een statisch kenmerk van een individu is, maar bestaat uit ervaringen die van uur tot uur of van dag tot dag kunnen variëren.