achtergrond Bij ziekte van Parkinson (pd) bestaat een tekort aan dopamine (da). Bij schizofrene psychose zou er volgens de da-hypothese een overmaat zijn aan da. Medicatie tegen pd is bedoeld om het tekort aan da aan te vullen met psychose als bekende bijwerking. Bij antipsychotische medicatie is het andersom: de da-transmissie wordt geremd met parkinsonisme als bekende bijwerking. Theoretisch zijn de positieve symptomen van schizofrenie en pd dus elkaar uitsluitende condities.
doel Nagaan of schizofrenie met positieve symptomen en pd tegelijk bij één patiënt kunnen voorkomen. Nagaan of het mogelijk is om klinisch onderscheid te maken tussen pd en arkinsonisme.
methoden Illustratie van het probleem door middel van een casusbeschrijving. Literatuuronderzoek naar het tegelijk voorkomen van schizofrenie en pd bij één patiënt en naar het klinisch onderscheid tussen pd en parkinsonisme.
resultaten Patiënt is een nu 51-jarige man, die vanaf zijn 24e bekend is met schizofrenie. Sinds 3 jaar heeft patiënt steeds meer last van tremoren. Uitvoerige farmacotherapie en afbouw van zijn depot gaven geen verbetering. Na neurologische consultatie werd de diagnose pd gesteld. Er zijn in de literatuur twee casus beschreven van patiënten met schizofrenie die later pd kregen. De diagnose schizofrenie was in beide gevallen op duidelijk beschreven klinische gronden gesteld. De diagnose pd werd in post mortem neuropathologisch onderzoek bevestigd. Hoewel er overlap bestaat, kan klinisch onderscheid gemaakt worden tussen pd en parkinsonisme. Er worden verschillen beschreven in het klinisch beloop, in het tijdsbeloop ten opzichte van het moment van starten van de antipsychotica, in symmetrie van de symptomen en in samenstelling van het klinisch beeld
conclusie Hoewel het misschien theoretisch onmogelijk is, blijkt het tegelijk optreden van positieve symptomen van schizofrenie en pd in één patiënt voor te komen, maar waarschijnlijk gebeurt dit zelden. Op klinische gronden is onderscheid te maken tussen pd en parkinsonisme. Er is echter overlap tussen beide syndromen.