achtergrond Uit onderzoek blijkt dat psychiatrische stoornissen veel voorkomen bij mensen met verstandelijke beperkingen. In de praktijk worden ze vaak gemist. Deze situatie kan worden verbeterd door het systematisch gebruik van meetinstrumenten om psychiatrische diagnoses en ernst van de klachten vast te stellen: routine outcome monitoring (rom) speciaal voor mensen met een laag iq.
doel In kaart brengen van bestaan en gebruik van Nederlandstalige meetinstrumenten voor het meten van psychiatrische klachten bij mensen met verstandelijke beperking ter voorbereiding op de ontwikkeling van rom voor deze doelgroep.
methoden Wij zochten in PubMed, embase en psycinfo met behulp van de woorden: diagnostic scales (or) rating scale; mental health (or) psychopathology, intellectual disabilities (or) mental retardation. Verder doorzochten wij handmatig alle relevante Nederlandstalige tijdschriften en handboeken en gebruikten wij de sneeuwbalmethode. Onze zoektocht strekte zich uit van 1980 tot en met 2007. Daarnaast hielden wij een enquêteonderzoek onder psychiaters met affiniteit voor of werkzaam met deze doelgroep. De enquête vroeg naar bekendheid met en gebruik van meetinstrumenten in het diagnostische en/of behandelproces.
resultaten Door middel van het literatuuronderzoek werden de volgende psychodiagnostische meetinstrumenten gevonden: Psychopathology Inventory for Mentally Retarded Adults, de Diagnostic Assessment Schedule for Severely Handicapped- II, The Reiss Screen for Maladaptive Behaviour, de Assessment of dual diagnosis en de Psychiatric Assessment Schedule for Adults with Developmental Disabilities. Deze werden onderzocht op basis van de volgende criteria: (1) betrouwbaar, (2) valide, (3) met Nederlandstalige versie en (4) bestaande uit zowel een informanten- als een zelfrapportageversie. Het enquêteonderzoek is lopende. Uit de tot nu toe geretourneerde enquêtes blijkt dat het gebruik van meetinstrumenten beperkt is. Ruim een derde van de aangeschreven psychiaters geeft aan dat dit komt door gebrek aan goede meetinstrumenten.
conclusie Er zijn nog weinig meetinstrumenten beschikbaar voor de ontwikkeling van rom voor mensen met een verstandelijke beperking en ook in de praktijk blijkt dat meetinstrumenten nog onvoldoende worden gebruikt bij deze doelgroep.