achtergrond Normale structurele hersenbeeldvorming (mri, ct) na een ongeval met mogelijk traumatisch hersenletsel (tbi) en persisterende klachten leidt vaak tot de conclusie dat de verklaring psychologisch van aard is. Geen morfologische afwijkingen betekent echter niet dat het brein fysiologisch gezond is (McAllister 1997; Coles 2007). Gewoonlijk wordt in Nederland na tbi alleen structurele en geen functionele hersenbeeldvorming verricht. Mogelijk wordt daardoor wel aanwezig hersenletsel gemist met vaak grote persoonlijke, juridische en sociaal-maatschappelijke gevolgen. Dat is niet acceptabel.
doel De huidige studie wil het belang van functionele hersenbeeldvorming (spect) onderzoeken en analyseren met statistic parametric mapping (spm). Het verschil tussen visuele beoordeling en beoordeling via spm wordt onderzocht. Vergeleken wordt met de mri.
methoden Bij twaalf tbi-patienten en 24 gezonde controlepersonen werd een 99m-Tchmpao spect-scan (in rust) verricht. Alle scans werden meer dan zes maanden na het ongeval verricht (mean = 14 jaar; sd = 12). Retrospectief werden twaalf two-sample T-tests gedaan (spm5). Elke test omvatte alle gezonde controlepersonen in één groep en één van de twaalf tbi-patienten in de andere. Gecorrigeerd werd voor multipele vergelijkingen (false discovery rate, fdr). De spm-data werden vergeleken met de visuele beoordelingen van de spect en met de mri.
resultaten Bij 9 patiënten werd hypoperfusie gezien en bij 5 hyperperfusie. Analyse door middel van spm van de spect laat meer afwijkingen zien dan de visuele beoordeling. mri laat de minste afwijkingen zien. Slechts twee van de afwijkingen gezien op mri werden gemist met de spect.
conclusie De hersen-spect-scan wordt onderschat als methode om neurobiologische afwijkingen van het brein na tbi aan te tonen. Hoewel structurele hersenbeeldvorming in de acute fase noodzakelijk blijft, heeft de spect-scan een duidelijke meerwaarde in een later stadium om disfunctie van de hersenen bij tbi aan te tonen. Verder onderzoek is noodzakelijk om de relatie tussen functionele of structurele afwijkingen en psychopathologie te verduidelijken.