achtergrond Verschillende cohorten case-controlonderzoeken hebben aangetoond dat depressie geassocieerd is met een lagere serumspiegel van totaal cholesterol. Het is echter onduidelijk of deze lage cholesterolspiegel een oorzakelijke rol speelt bij depressie.
doel Gebruikmakend van een 'mendeliaans randomisatiedesign' onderzochten wij de mogelijke associatie tussen het apolipoproteïnee (apoe)-genotype (dat de levenslange cholesterolspiegels deels bepaalt) en depressieve symptomen.
methoden In de prospectieve Finland, Italy, the Netherlands Elderly(fine)-studie werden 1089 mannen geïncludeerd in 1985: 435 uit Finland, 418 uit Nederland, en 236 uit Italië. Ze hadden een leeftijd tussen de 65 en 84 jaar en hadden geen van allen de volgende diagnoses: myocardinfarct, beroerte, diabetes mellitus of kanker. In de loop der tijd vonden er vervolgmetingen plaats: in 1985 (n = 658), 1990 (n = 668), 1995 (n = 327) en 2000 (n = 82). Het verband tussen serumcholesterol, lipoproteïnefracties en het apoe-genotype met depressieve symptomen (door middel van de Zung-Self-rating Depression Scale (Zung sds)) werd geanalyseerd met multilevelregressiemodellen (mixed models).
resultaten Serum totaal cholesterol was invers geassocieerd met de Zung sds (-0,61 punten per 1 mmol/l toename in cholesterol; 95%-betrouwbaarheidsinterval -1,05 - -0,17; p = 0,007), na correctie voor land, leeftijd, body mass index, roken en alcoholinname. Er was echter geen verband gevonden tussen met cholesterollipoproteïnefracties en de Zung sds. De apoe-genotypes E4/4, E4/3, E3/3, E4/2 en E3/1 of E2/2 waren geassocieerd met afnemende spiegels van totaal en ldl-cholesterol (Ps < 0,001), maar niet met een toename van depressieve symptomen (p = 0,67).
conclusie Er werd een matig sterk verband gevonden tussen ernst van depressie en lagere serum-totaal- cholesterolspiegels bij oudere mannen, maar er was geen associatie met lipoproteïnefracties noch met het apoe-genotype. Dit ondersteunt de hypothese dat een laag cholesterol een manifestatie of consequentie is van depressie (door dieetveranderingen en/of gewichtsverlies) en niet een causale factor.