achtergrond Vanaf 2000 wordt in de stad Utrecht systematisch gewerkt aan een programma maatschappelijk steunsysteem (mss) voor langdurig zorgafhankelijke patiënten. Verbeteringen zijn bewerkstelligd op het gebied van wonen, sociale contacten, werken en begeleid leren, herstelgerichte hulpverlening en informatie. Het doel is voorzien in de veelzijdige ondersteuning die mensen met ernstige psychische beperkingen nodig hebben om naar tevredenheid in de samenleving te functioneren.

doel De onderzoeksvraag is of patiënten van het aanbod profiteren en of dit aanbod bijdraagt aan het voorkomen van heropnames en aan verbetering van functioneren en kwaliteit van leven.

methode Cohortonderzoek (2 metingen; follow-up na 18 maanden) bij een steekproef van 230 patiënten om inzicht te krijgen in het gebruik van (onderdelen van) het mss en in aan het zorggebruik gerelateerde veranderingen in het functioneren, kwaliteit van leven en (onvervulde) zorgbehoeften van patiënten. Vragenlijsten zijn afgenomen bij patiënten en hulpverleners (o.a. Health of the Nation Outcome Scales (honos), Manchester Short Assessment of Quality of Life (mansa), Camberwell Assessment of Need Short Appraisal Schedule (cansas)).

resultaten Uit eerste analyses blijkt dat veel patiënten gebruikmaken van het dagbestedingsaanbod en dat deze patiënten een hogere kwaliteit van leven ervaren dan patiënten die hier geen gebruik van maken. Deelname aan dagactiviteiten op zich is niet voorspellend voor een hogere kwaliteit van leven, maar of hiermee beter in de individuele dagbestedingsbehoeften, gemeten met de cansas, wordt voorzien. Tijdens het congres wordt eveneens ingegaan op de vraag of een bijdrage wordt geleverd aan het voorkómen van heropnames.

conclusie De mate waarin programma's gericht op maatschappelijke ondersteuning bijdragen aan de leefsituatie van patiënten verdient nader onderzoek. Een voorlopige conclusie is dat de mate waarin hiermee ingespeeld kan worden op individuele zorgbehoeften van patiënten cruciaal is.