Lange tijd waren er weinig ontwikkelingen op het gebied van antipsychotica. Clozapine was een merkwaardige stof, beter of in ieder geval anders dan de voorgaande, vaak als klassiek aangeduide antipsychotica. Dit middel werd vaak atypsich genoemd omdat het geen extrapiramidale stoornissen induceerde. Vijftien jaar geleden was risperidon de eerste stof die in de voetsporen van clozapine probeerde te treden als atypisch antipsychoticum. Thans zijn er naast risperidon, olanzapine, quetiapine, sertindol, amisulpiride (België) en aripiprazol, die vaak als atypische antipsychotica worden aangeduid. Hoewel al deze antipsychotica effectief zijn voor symptomen zoals angst, paranoïdie en hallucinaties, wordt een belangrijk deel van mensen met psychosen onvoldoende geholpen. In onderzoeken zoals de Clinical Antipsychotic Trials of Intervention Effectiveness (catie) ging men na hoeveel winst er nu werkelijk wordt geboekt met het gebruik van nieuwere antipsychotica. Symptomen zoals initiatiefverlies (negatieve symptomen) en problemen met aandacht, geheugen en abstract denken (cognitieve symptomen) worden onvoldoende bestreden met alle huidige beschikbare antipsychotica. Het sociaal maatschappelijk herstel wordt bepaald door psychotische symptomen, maar vooral ook door de negatieve en cognitieve symptomen. Er zijn betere farmacologische interventies nodig. Welke nieuwe ontwikkelingen zijn te verwachten op het gebied van behandeling met antipsychotica, op kortere en langere termijn?

In deze bijblijfsessie wordt een overzicht gegeven van nieuwe middelen en formuleringen die op de Nederlandse markt komen, en worden ze gepositioneerd ten opzichte van middelen die er al zijn. Daarnaast worden nieuwe farmacologische concepten besproken die nuttig kunnen zijn om de komende ontwikkelingen te volgen. Aan de orde komen cognitieve enhancers, ampakines, ontstekingsremmers, geneesmiddelen die inwerken op het glutamaatsysteem of selectief inwerken op elementen uit het dopaminerge en serotonerge systeem.