leerdoel Theoretische kennis hebben van de uitgangspunten van gezinsgerichte therapie (ggt), behandelfasen binnen ggt, kernthema's binnen gezinnen of partnerrelaties van bipolaire patiënten, contextuele risicofactoren voor bipolaire recidivering, het kwetsbaarheids-stressinstabiliteitsmodel. Oefenen van praktische vaardigheden door middel van een simulatie van een ggt-gezinszitting, met het toepassen van communicatie- en interactieanalyse.

achtergrond Gezinsgerichte therapie (Family-Focused Therapy) is een vorm van psychotherapie die oorspronkelijk werd ontwikkeld voor gezinnen van schizofrene patiënten. De behandeling staat niet op zichzelf, maar is onderdeel van een gecombineerde medicamenteuze en psychosociale behandeling van de bipolaire stoornis (Miklowitz & Goldstein 1997). Hoewel deze therapie in de VS een van de evidence-based methoden voor de behandeling van de bipolaire stoornis is, heeft ze in Nederland nog geen plaats verworven in de behandelrichtlijn voor de bipolaire stoornis.

doel Gezinsgerichte therapie kent zes doelstellingen, die alle gericht zijn op vermindering van contextuele risicofactoren, zoals negatieve familiale omstandigheden en/of stresserende life events. Onderliggend vertrekpunt van ggt vormt het kwetsbaarheids-stressinstabiliteitsmodel van bipolaire recidivering.

methode Gezinsgerichte therapie is een integratieve vorm van psychotherapie, die gebruikmaakt van interpersoonlijke, systeemtherapeutische en (cognitief) gedragstherapeutische methodieken. Er worden drie behandelfasen onderscheiden: psycho-educatie, communicatietraining en verbetering van probleemoplossende vaardigheden. Crisisinterventie vormt een belangrijk geïntegreerd onderdeel van de behandeling.

resultaat Gezinsgerichte therapie is, naast cognitieve gedragstherapie, de best onderzochte vorm van psychotherapie bij de bipolaire stoornis. Gerandomiseerde gecontroleerde trials hebben aangetoond dat gezinsgerichte therapie een evidence-based behandelvorm is voor de bipolaire stoornis (Roth & Fonagy 2005; Scott 2004). Patiënten die zowel medicatie gebruiken als aan ggt deelnemen, tonen het eerste en/of tweede jaar na een ziekte-episode een significant lager recidiefrisico dan patiënten die alleen medicatie en ondersteunende individuele begeleiding krijgen.

conclusie ggt is een evidence-based behandelvorm voor de bipolaire stoornis die een belangrijke bijdrage kan leveren aan de preventie van bipolaire recidivering.