achtergrond Indien eenmaal ontstaan, zijn psychosen relatief moeilijk te behandelen, treedt volledig herstel slechts bij weinigen op en zijn de maatschappelijke gevolgen groot en houden in de meeste gevallen het gehele leven aan. Gebleken is dat naarmate de behandeling eerder wordt ingezet, de prognose beter is. Deze samenhang tussen een korte duur van de onbehandelde psychose (duration of untreated psychosis; dup) en een gunstige prognose is misschien causaal, maar geheel zeker is dat niet. Tal van hypothesen over de pathofysiologie van schizofrenie zijn hiervan afgeleid. Sommige onderzoekers vinden een neurodegeneratieve component (cortical thinning) in relatie tot de duur van de psychose. Vroege-interventiestrategieën kunnen de prognose wellicht gunstig beïnvloeden en kunnen, indien ze reeds in de prodromale fase worden toegepast, het uitbreken van de psychose uitstellen of voorkomen.

doel Nagaan of vroegtijdig interveniëren bij psychosen mogelijk en effectief is, wat de kansen zijn en wat de aanwijzingen die tot scepsis manen; welk onderzoek mogelijk is en wat dat reeds heeft opgeleverd, en bovendien, wat de implicaties zijn voor de mind-set van de beroepsbeoefenaar, die misschien moet of wil opschuiven van een palliatief 'opruimen van de scherven' naar een preventief voorkomen van de breuk.

methode Voordrachten over de bestaande onderzoeksresultaten en verslagen en overwegingen van veldonderzoekers in dit nieuwe gebied; zeer recente onderzoeksresultaten over vroege opsporing van prodromen, risicofactoren voor het ontstaan van psychosen, interventies gericht op behandeling van prodromale verschijnselen en op opsporing van psychosen bij jongeren onder en boven de achttien.

resultaten Er is veelbelovend onderzoek gaande op dit gebied, dat antwoord zal geven op de vraag of het werkelijk mogelijk is de ongunstige prognose die een psychose betekent in gunstige zin bij te stellen door een zeer vroege interventiestrategie. Grotere studies in Europees verband zijn noodzakelijk om risicofactoren vast te stellen en mogelijke beïnvloeding daarvan te onderzoeken.