achtergrond Psychiatrische intensivecare- units (picu's) zijn ontwikkeld in Engeland en vormen daar een integraal onderdeel van intramurale voorzieningen (Beer e.a. 1997; Crowhurst & Bowers 2002; Pereira e.a. 1999). Uit internationaal onderzoek blijkt dat de infrastructuur en het zorgaanbod van picu's sterk variëren (Brown & Langrish 2006; Pereira e.a. 2006). Mede door de komst van dbc's wordt in Nederland de discussie gevoerd wat te verstaan onder 'intensive care' in de psychiatrie.

doel Doel van dit benchmarkonderzoek is het vergelijken van 6 grootstedelijke (Amsterdamse) ic's met 4 ic's in niet-grootstedelijke gebieden op infrastructuur, patiëntkenmerken, behandelaanbod en behandeluitkomsten.

methode Gegevens over infrastructurele aspecten, patiëntkenmerken, behandeling en uitkomsten werden in twee deelonderzoeken verzameld. Ten eerste werd een beschrijvend onderzoek verricht met gegevens uit de cliëntenzorgadministraties en interviews met de staf van de afdelingen. Ten tweede werd een prospectief descriptief cohortonderzoek verricht, waarbij gedurende 3 maanden alle nieuw opgenomen patienten (n = 254) werden beoordeeld op zorgbehoefte en afwijkend gedrag (rehab), psychiatrische symptomen (m-bprs), en diverse behandelinhoudelijke variabelen (medicatiegebruik, separaties etc).

resultaten De typische Amsterdamse picu-patiënt was een gedwongen opgenomen, vaak allochtone, man met een psychotische stoornis en comorbide middelenmisbruik, die ambulante psychiatrische zorg ontving en eerder was opgenomen. De gemiddelde opnameduur was 23 dagen, bij 30% van de patiënten vond separatie plaats. m-bprs bij opname en ontslag liet een significante afname van de symptomen zien.

conclusie Vergeleken met de internationale literatuur blijken Nederlandse ic's op belangrijke aspecten overeen te komen met buitenlandse picu's. In een eerste vergelijking van grootstedelijke en niet-grootstedelijke ic's komen enkele opvallende verschillen naar voren, zoals in gemiddelde opnameduur en separeerduur. Internationaal onderzoek naar het functioneren van picu's is in opkomst, en biedt mogelijkheden om criteria en normen voor best practice te formuleren.