achtergrond De verhoogde risico's op psychotische stoornissen voor bewoners van grote steden en voor kansarme groepen (migranten uit ontwikkelingslanden, personen met een laag iq, slechthorenden en personen met een voorgeschiedenis van seksueel misbruik) suggereren dat sociale factoren belangrijk zijn voor de etiologie. Het staat inmiddels vast dat een gestoorde dopaminehuishouding een belangrijk mechanisme is in de pathogenese van deze stoornissen. In grote steden is het niveau van competitie hoger dan op het platteland.

doel Het vinden van een mechanisme waarmee de sociale factoren de dopaminehuishouding in het brein kunnen verstoren.

methode Selectieve literatuurstudie.

resultaten Experimenten met ratten hebben aangetoond dat herhaalde episoden van vernedering leiden tot dopaminerge hyperactiviteit en tot zogenaamde gedragssensitisatie (behavioural sensitization), waarbij het dier versterkt reageert op dopamineagonisten zoals amfetamine. Beeldvormende studies van receptoren (pet, spect) hebben dezelfde fenomenen aangetoond bij patiënten met schizofrenie die nog nooit met neuroleptica zijn behandeld.

conclusie Als mensen zich langdurig mislukt of vernederd voelen, kan dit leiden tot hyperactiviteit en/of overgevoeligheid van hun mesolimbische dopaminesysteem. Dit kan vervolgens het risico op een psychotische stoornis verhogen. Methoden om de hypothese te toetsen worden besproken.