inleiding Therapieontrouw met antipsychotische medicatie is een onderschat probleem bij patiënten met schizofrenie of aanverwante stoornissen. Het is bij meer dan de helft geregeld aan de orde en veroorzaakt bij deze patiënten een drie- tot vijfmaal grotere kans op terugval, opname en suïcide. Er bestaat een aantal interventies die trachten de therapietrouw te verhogen, maar tot op heden is geen interventie duidelijk effectief gebleken. Waar ligt dit aan, en zou het nuttig zijn om patiënten voor therapietrouw te gaan betalen?

methode Er is een literatuuronderzoek uitgevoerd naar de determinanten van therapieontrouw en naar uitgeprobeerde interventies.

resultaten Therapieontrouw is niet te begrijpen als een homogeen probleem. Er zijn verscheidene mogelijke oorzaken van therapieontrouw, zoals cognitieve problemen, bijwerkingen van de medicatie, te complex medicatiebeleid, problemen in de hulpverlenersrelatie, weinig ziekteinzicht, een toedekkende stijl van herstel na een psychose en angst voor stigmatisering. Hierdoor zijn er bijvoorbeeld patiënten die weliswaar trouw willen zijn, maar bij wie het niet goed lukt en er zijn vooral ook veel patiënten die om een of andere reden doelbewust therapieontrouw zijn. Enkele pogingen zijn ondernomen om patiënten meer therapietrouw te krijgen door ze ervoor te betalen, en dit lijkt op het eerste oog zeer nuttig en ruim kosteneffectief.

conclusie Therapieontrouw is nog steeds een groot en lastig probleem bij veel patiënten met schizofrenie. Een veelbelovende strategie lijkt het betalen van de patiënten voor hun therapietrouw. Sommige mensen maken echter ethische bezwaren. De voors en tegens worden besproken aan de hand van artikelen van auteurs zoals Claassen, Burns, Shaw en Monahan.