achtergrond Er is een groeiende groep ouderen met een combinatie van psychiatrische, somatische en/of psychogeriatrische problematiek ('dubbelezorgpatiënten'). Om beter inzicht te krijgen in deze groep en het huidige zorgaanbod werd onlangs een inventarisatie uitgevoerd onder verpleeghuizen en ggz-instellingen.

methode In het kader van de 'monitor geestelijke gezondheidszorg ouderen' (mgo) 2006 werd samen met het Trimbos-instituut een vragenlijst ontwikkeld met specifieke vragen over dubbelezorgpatiënten en verstuurd naar alle bij Actiz (organisatie voor V&V instellingen) aangesloten verpleeghuizen (n = 311). Ook werden alle ggz-instellingen (n = 52) telefonisch benaderd met de vraag of zij een hulpaanbod hadden ten behoeve van verpleeghuizen.

resultaten Van de verpleeghuizen gaf 60% aan bewoners met een somatische zorgindicatiete verplegen bij wie het reguliere zorgaanbod tekortschoot vanwege psychiatrische problemen. Voor bewoners met een psychogeriatrische zorgindicatie was dit percentage 70. Van de opgenomen patiënten (24.000) werd 8,4% aangemerkt als dubbelezorgpatiënt. Van deze groep bewoners kreeg slechts 20% een speciaal zorgaanbod. In 12% werd samengewerkt met een ggz-instelling, met meestal vaste consultatieafspraken. Voor 44% van de bewoners met zowel somatische als psychiatrische problemen was een speciaal zorgaanbod voorhanden. Vrijwel alle verpleeghuizen (97%) had een psycholoog in dienst, gemiddeld 1 fte voor 160 patiënten. Van de verpleeghuizen werkte 90% samen met een ggz-instelling. Meestal (97%) betrof dat individuele medicatieadviezen door psychiaters, in 32% van de verpleeghuizen werd scholing van het zorgteam geboden. Van de verpleeghuizen is 79% redelijk tevreden over de samenwerking met de ggz; maar 33% van hen had behoefte aan intensievere samenwerking. Van de ontevreden verpleeghuizen, gaf 78% aan behoefte te hebben aan meer consultatie, scholing en mogelijkheden tot verwijzing.

conclusie In de meeste verpleeghuizen zijn dubbelezorgpatiënten aanwezig. Aan hen wordt vaak geen adequaat zorgaanbod gedaan. Psychiatrische expertise vanuit ggz-instellingen wordt onvoldoende in verpleeghuizen ingezet. De formatie van psychologen in verpleeghuizen is beperkt.