achtergrond In het stepped-carezorgmodel worden patiënten met psychische stoornissen in de eerste lijn op systematische wijze behandeld volgens evidence-based richtlijnen. Hun klachten worden regelmatig gemonitord. In het kader van een stepped-carezorgmodel wordt zelfhulp in de eerste lijn gebruikt als laagdrempelige methode om patiënten met diverse problematiek snel en efficiënt van hun klachten af te helpen. Er is weinig kennis over de juiste indicatie voor zelfhulp.

doel Wat zijn de karakteristieken van patiënten in de eerste lijn die succesvol met zelfhulp kunnen worden behandeld?

methoden Een gecontroleerde, gerandomiseerde studie met 158 patiënten naar begeleide zelfhulp als onderdeel van een stepped-caremodel bij patiënten met angststoornissen, de depressieve stoornis en stressgebonden stoornissen.

resultaten De mate van complexiteit van de problematiek uitgedrukt in de aanwezigheid van comorbiditeit lijkt een betere voorspeller te zijn voor het bereiken van remissie van de klachten dan de mate van ernst van de klachten. Het oordeel van de patiënten en begeleiders over de bruikbaarheid van de methode als geheel en de cursusonderdelen afzonderlijk worden besproken.

conclusie Bij het indiceren van zelfhulp dient in aanvulling op de ernst van de klachten ook de complexiteit te worden meegewogen. De introductie van zelfhulp in Nederland op grote schaal dient meer gerelateerd te worden aan wetenschappelijk onderzoek naar de juiste indicatie hiervan.