achtergrond Kwetsbare thuiswonende ouderen lijden in grote getale aan stemmingsproblemen. Het is niet duidelijk welke effecten preventief huisbezoek door verpleegkundigen bij kwetsbare thuiswonende ouderen heeft op de stemming en op de kwaliteit van leven van deze personen.

vraagstelling Leiden preventieve verpleegkundige huisbezoeken bij kwetsbare ouderen tot stemmingsverbetering, meer kwaliteit van leven, minder ziekenhuisopnames en minder sterfte?

methoden Gerandomiseerde, gecontroleerde interventiestudie bij kwetsbare ouderen (75-plussers) gedurende 18 maanden in 33 huisartspraktijken. Alle thuiswonende en niet terminale 75-plussers werden aangeschreven door hun huisarts voor een gezondheidsscreening. Kwetsbaarheid werd bepaald als matig tot slecht functioneren op de coop-wonca-kaarten. Bij aanvang bleek maar liefst 60% van de ouderen klinisch relevante depressieve symptomen te hebben (ces-d > 16). Uitkomstmaten waren stemming (ces-d), kwaliteit van leven (coop-wonca en Short Form; sf36), opnames in het ziekenhuis en sterfte. De interventie bestond uit een aantal huisbezoeken door een verpleegkundige waarbij de zorgsituatie in kaart werd gebracht waarna een zorgplan werd opgesteld en uitgevoerd. De verpleegkundige bemiddelde bij het inschakelen van aanvullende zorgondersteuning, zoals thuiszorg, dagbehandeling en overlegt met de huisarts over medische problemen.

resultaten Er werden 651 kwetsbare ouderen gerandomiseerd naar preventief verpleegkundig huisbezoek of gebruikelijke zorg. Er werden geen verschillen gevonden ten gunste van de interventiegroep op welke uitkomstmaat dan ook. Voor 54% was de stemming op de eindmeting nog steeds zorgelijk (ces-d > 16).

conclusie De stemming van de kwetsbaarste ouderen bleef zorgelijk gedurende de gehele onderzoeksperiode van 18 maanden. Algemene verpleegkundige huisbezoeken aan kwetsbare ouderen hebben hiervoor geen meerwaarde. Wellicht dat voor het verbeteren van de stemming een specifiekere aanpak geëvalueerd kan worden in de toekomst.