achtergrond Veel oudere patiënten en hun huisartsen (h)erkennen angst-en depressieve klachten niet of onvoldoende. Herkennen van deze klachten in een vroeg stadium is van belang, omdat is aangetoond dat bij ongeveer een kwart van de ouderen die kampen met lichte angst en depressieklachten, die klachten zodanig zullen verergeren dat er binnen drie jaar sprake is van een volwaardige depressie of angststoornis. Screening voor depressie en gestructureerde stapsgewijze interventies kunnen mogelijk het ontstaan van depressie of angststoornissen voorkomen.

doel Een stapsgewijs ondersteuningsprogramma beschrijven voor 75-plussers met depressieve en angstklachten voor gebruik door de thuiszorg. Tevens evalueren van de effecten van dit programma bij het voorkómen van een angststoornis of depressieve stoornis bij deze doelgroep.

methode Mensen die een score op de Center for Epidemiologic Studies Depression Scale (cesd) hadden van 16 of hoger, maar tegelijkertijd een negatieve uitslag bij het Mini International Neuropsychiatric Interview (mini-interview) (geen sprake van een depressie- of angststoornis nu of gedurende het afgelopen jaar), werden benaderd voor deelname aan deze studie. Randomisatie bepaalde of deze mensen met lichte klachten terechtkwamen in de interventiegroep (het stapsgewijze ondersteuningsprogramma) of in de controlegroep (gebruikelijke zorg). Het ondersteuningsprogramma bestond uit vier stappen, namelijk: (1) watchful waiting, (2) het aangeboden krijgen van een speciaal ontwikkelde folder en een zelfhulpcursus, (3) een kortdurende vorm van cognitieve gedragstherapie (pst) en (4) het advies om eventueel gebruik van antidepressiva of anxiolitica te bespreken met de huisarts.

resultaten Na een jaar hebben 9 mensen in de interventiegroep (n = 86) een stoornis gekregen (vastgesteld met het mini-interview) tegen 20 in de controlegroep (n = 84). In de controlegroep ontstaan dus meer dan twee keer zoveel depressie-/ angststoornissen.

conclusie Een stapsgewijs aangeboden zorgprogramma ter preventie van depressie en angst bij ouderen is haalbaar én effectief.