achtergrond Uit onderzoek blijkt dat klinische besluiten tot het starten en het opheffen van een separatie-episode bij patiënten met riskant gedrag vaak zijn gebaseerd op ervaringskennis. De beoordeling van geobjectiveerd risico en beschermende factoren is in dit soort ingrijpende beslissingen nauwelijks transparant. Er zijn wel taxatie-instrumenten voor het kortetermijnrisico beschikbaar, maar deze worden in de Nederlandse acute psychiatrie zelden gebruikt. Er werden ruim 300 bestaande instrumenten gewogen op klinische bruikbaarheid in de acute psychiatrie. Dit selectieproces resulteerde in de samenstelling van de Crisis Monitor Acute Psychiatrie, een set van observatie- instrumenten met predictieve en incidentevaluerende mogelijkheden. De hypothese is dat het gebruik en multidisciplinaire bespreking van deze gestructureerde crisismonitoring de inzet van ingrijpende vrijheidsbeperkende interventies kunnen verfijnen.

methode In een quasi-experimenteel onderzoek namen vier vergelijkbare Bopz-opname- units in Rotterdam deel aan een effectstudie. Na 10 weken baselinemetingen kregen alle verpleegkundigen van 2 experimentele units coaching bij het gebruik van de crisismonitor, terwijl 2 controle-units bleven werken volgens het gangbare klinische oordeel. In 2007 werden in Rotterdam de klinische gegevens van ruim 700 acuut opgenomen patiënten geanalyseerd. Tijdens het experiment werden patiëntkenmerken, aantal separatie-uren en aard en aantal van agressie-incidenten vergeleken.

resultaten Er kunnen in deze fase nog geen definitieve conclusies worden verbonden aan de voorlopige bevindingen. Momenteel komt uit de tussentijdse analyse naar voren dat patiënten uit de experimentele units gemiddeld 70% minder uren in de separeer doorbrachten vergeleken met de uitgangsperiode.

discussie In de presentatie zal nader worden ingegaan op separatie en escalatiepatronen op alle units. In het verlengde hiervan zullen de bevindingen uit een aantal kwalitatieve interviews met verpleegkundigen over hun ervaringen met de Crisis Monitor worden besproken.