achtergrond Januari 2006 heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 15 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de richtlijnontwikkeling rond de kwaliteit van dwang en drang in de psychiatrie.

doel In dit symposium presenteren wij kwantitatief onderzoek naar de preventie van dwang en drang dat samenhangt met de richtlijnontwikkeling. Resultaten van afgerond kwantitatief onderzoek worden gezet naast bevindingen van lopend onderzoek. De eerste 3 presentaties beschrijven bevindingen van recent afgerond onderzoek. De 3 daaropvolgende presentaties beschrijven de opzet en eerste bevindingen van lopend onderzoek.

methode Een vergelijkend cohortonderzoek, drie prospectieve cohortonderzoeken met een historische controlegroep en nog een vergelijkend cohortonderzoek passeren de revue. Een van de presentaties gaat nader in op de ontwikkeling van de onderliggende gegevensset: de door ggz Nederland vastgelegde 'argus'-dagregistratie aangaande vrijheidsbeperkende interventies.

resultaat Het vergelijkend onderzoek van kliniek Siependaal en kliniek Riethorst laat een significant en groot verschil in incidentie van separatie zien bij een vergelijkbare verwezen populatie: oddsratio 1,3 in het eerste en 4,7 in het tweede jaar van het project. De voorlopige bevindingen van het onderzoek naar de crisismonitor laat eveneens duidelijke effecten in het terugdringen van de incidentie (met 70%) van separatie in de experimentele afdeling ten opzichte van een controleafdeling zien. Een vergelijkend onderzoek naar de uitgangssituatie in vijf ziekenhuizen laat grote verschillen in uitgangspunt tussen de verschillende deelnemende ziekenhuizen zien, hoewel de meeste opnameafdelingen een vergelijkbare functie en omvang en een vergelijkbare opgenomen patiëntenpopulatie kenden. Voorlopige resultaten van een interventieonderzoek bij een van de ziekenhuizen laat duidelijke resultaten zien in een pilotafdeling, die in een herhaling onder vergelijkbare afdelingen nog moet blijken.

conclusie De meeste projecten laten een duidelijk effect van de interventie op de incidentie en een minder duidelijk effect op de duur van dwang zien.