Dit boek, dat de neerslag vormt van een studiedag op 5 oktober 2006, is een initiatief van het psychiatrisch ziekenhuis Sancta Maria in Sint-Truiden, België. Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel bundelt de theoretische beschouwingen. Anthony Bateman (universiteit van Londen en Menninger Clinic Houston) beschrijft glashelder zijn concept van mental based treatment en de specifieke uitwerking voor dagbehandeling. Zijn bijdrage is een must voor elke hulpverlener die in een dergelijke setting werkt of daarin geïnteresseerd is. Marc Hebbrecht (psychiatrisch ziekenhuis Sint-Truiden en Kortenberg) geeft aan de hand van geslaagde metaforen - bijvoorbeeld het psychisch lijden als een passioneel drama (p. 45) - een uitwerking van het thema 'houvast en steun' in het psychoanalytische behandelmilieu. Een artikel dat staat als een huis. En Rudi Vermote (universitair psychiatrisch centrum Kortenberg) slaagt erin om in het korte bestek van een artikel de essentiële elementen van zijn proefschrift over klinische psychotherapie bij persoonlijkheidsstoornissen duidelijk weer te geven. Statistisch materiaal ondersteunt zijn argumentatie. Het tweede deel spitst zich toe op de therapeutische praktijk. Myriam van Gael (psychiatrisch ziekenhuis Mortsel) kan diepgaand en genuanceerd de theorie klinisch 'mentaliseren'. Haar uitleg over primitieve ervaringswijzen bij nietmentaliserend voelen en denken is hier een schitterend voorbeeld van (pp. 81-83). Marc Kinet (psychiatrisch centrum Pittem) brengt een overtuigend verhaal dat psychoanalyse in de groep beter werkt dan psychoanalyse van de groep. Zo blijft de aandacht voor het subject en zijn problematisering behouden. In zijn betoog integreert hij elementen uit het werk van Lacan; of hoe de originaliteit van Lacans ideeëngoed ook zijn weg vindt in het klinisch-psychotherapeutische werkveld. Bruno Remans (ziekenhuis en centrum geestelijke gezondheidszorg Genk) toont aan hoe een doordachte therapeutische visie op groepstherapie in een psychiatrische dienst van een algemeen ziekenhuis en in een ambulant centrum constructief kán werken. Tot slot wordt in het artikel van Erik Tibau, Sandra Vandebroek en Karel Hulpia (psychiatrisch centrum Sint-Truiden en Kortenberg) de beeldende therapie met patiënten met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis theoretisch en plastisch beschreven. Het belang van het beeldend proces en het stimuleren van mentaliseren in de plastische expressie komen uitgebreid aan bod. Het derde deel verzamelt ervaringen en bevindingen van verschillende hulpverleners uit de (semi)residentiële en ambulante sector met betrekking tot dagkliniek en zorgnetwerk. Hieruit komt één grote verzuchting naar voor, namelijk de vraag naar meer communicatie en overleg. Wat het boek zo interessant maakt, is de vruchtbare interactie tussen theorie en praktijk. En het gaat gelukkig ook nog verder, waarschijnlijk zonder dat de redacteuren dit expliciet beoogd hebben - want het wordt slechts terloops vermeld (op p. 179). Marc Hebbrecht stelt dat 'holding' een ontologisch concept is. Hierdoor worden de hele theorie en praktijk in ons menszijn geaard. Dit geldt zowel voor de hulpverlener als voor de patiënt. We zijn immers allemaal mensen en dus lotgenoten. Dit besef kan ons werk met patiënten met de borderlinepersoonlijkheidsstoornis dragen en verdiepen. Zonder dat besef loeren vertechnisering en etikettering om de hoek. Dit boek is dus professioneel wenselijk én menselijk!

M. Calmeyn