De uitgeverij van de American Psychiatric Publishing heeft inmiddels een uitgebreide reeks handboeken van hoge kwaliteit uitgebracht. Het Textbook of Mood Disorders is daarop geen uitzondering. Onder redactie van 8 experts bieden 99 auteurs in 43 hoofdstukken en bijna 800 pagina's een state-of-the-art-overzicht van (onder meer) historie, diagnostiek, comorbiditeit en subtypen van stemmingsstoornissen (seizoensgebonden stemmingsstoornis, atypische depressie, dysthymie, cyclothymie en psychotische depressie), stemmingsstoornissen bij jongeren en ouderen (in één hoofdstuk), epidemiologie, meetinstrumenten, pathogenese (vijf mooie hoofdstukken vanuit een breed biologisch, psychologisch, sociaal en evolutionair perspectief), onderzoeksontwikkelingen (enigszins beknopt in vier hoofdstukken), farmacotherapie (erg beknopt in vier hoofdstukken), andere somatische interventies, psychotherapie (vijf hoofdstukken), richtlijnen, suïcide, gender en transculturele aspecten. Over het algemeen is elk hoofdstuk van hoge kwaliteit en up-to-date. De hoofdstukken over farmacotherapie blijven wat aan de oppervlakte, maar bevatten wel de essentiële informatie. Bij de comorbiditeit wordt aandacht gevraagd voor somatische aandoeningen (secundaire depressie), middelenmisbruik en persoonlijkheid of persoonlijkheidsstoornissen, maar vreemd genoeg niet - althans niet in aparte hoofdstukken - voor psychotische stoornissen, angststoornissen en somatoforme stoornissen; aandoeningen die toch heel vaak samengaan met een depressie. Zelfs via het uitgebreide trefwoordenregister is hier weinig over te vinden. Ook wat wonderlijk vind ik de relatief ruime aandacht (drie hoofdstukken) voor magnetische stimulatie, nervusvagusstimulatie en diepe hersenstimulatie. Weliswaar wordt - terecht - vermeld dat bij deze betrekkelijk nieuwe behandelvormen nog veel onderzoek nodig is, maar ze worden toch al duidelijk gepromoot als alternatieven voor farmacotherapie en elektroconvulsietherapie. Naar mijn indruk is dat voorbarig. Voor wie is dit mooie boek geschikt? Ik weet het eigenlijk niet goed. Wie veel patiënten met stemmingsstoornissen behandelt, zal gauw iets van zijn gading vinden in dit boek. Maar is het de moeite waard het daarvoor aan te schaffen? Ik heb het nu ruim een halfjaar in mijn boekenkast staan en in al die tijd heb ik er slechts één keer wat in opgezocht. Als handig naslagwerk gebruik ik het dus niet (al zou ik dat misschien wel kunnen doen). Is het dan wellicht geschikt als leerboek voor assistenten of studenten? Daarvoor acht ik het te omvangrijk. Dan zijn er genoeg Nederlandse leerboeken die een beter alternatief vormen.

W.A. Nolen