Hoewel de medische zorg voor zuigelingen en peuters in Nederland een lange traditie kent, is de professionele zorg voor infant and early childhood mental health pas sinds korte tijd de status van een apart specialistisch vakgebied aan het verwerven. De Amerikaanse kinder- en jeugdpsychiater Stanley Greenspan is een van de meest vooraanstaande onderzoekers naar en pleitbezorgers van het classificeren en de behandeling van psychopathologie dan wel ontwikkelingsstoornissen bij kinderen van nul tot drie jaar. Samen met medeauteur S. Wieder presenteert hij in zijn laatste boek een integratief theoretisch model voor gezonde en aberrante ontwikkelingspaden die kinderen in hun vroegste levensfase kunnen doorlopen. Infant and Early Childhood Mental Health. A Comprehensive Developmental Approach to Assessment and Intervention bestaat uit elf hoofdstukken die inhoudelijk in vier thema's onder te verdelen zijn. Deel I (A comprehensive model for infant and early childhood mental health) is een algemene theoretische inleiding waarbij het Developmental Individual Differences Relationship (d.i.r.)-model geïntroduceerd wordt. Vanuit een ontwikkelingsperspectief en rekening houdend met individuele verschillen wordt besproken welke opeenvolgende 'mijlpalen' - van het vermogen om aandacht te delen tot het vermogen om complexe ideeën te ontwikkelen - het kind zich eigen dient te maken voor een gezonde ontwikkeling. Hoewel de auteurs uitgaan van het biopsychosociaal model ligt de nadruk wel erg sterk op de invloed van relationele factoren. In deel II (Principles of assessment and intervention) worden algemene richtlijnen voor beschrijvende diagnostiek en therapeutische interventies voor deze jonge doelgroep behandeld. De term 'floortime' (speeltijd) staat hierbij centraal. Floortime is een methode die erop gericht is om aandacht en intimiteit, wederzijdse communicatie, expressie van gevoelens en logisch denken bij het kind te stimuleren. Deel III (The classification, diagnosis and treatment of infant and early childhood disorders) omvat de meest klinisch georiënteerde hoofdstukken van het boek. In dit deel worden het gehanteerde klinisch-diagnostische classificatiesysteem en de toegepaste (poli)klinische behandelingen aan de hand van uitgebreide casuïstiek geïllustreerd. Deel IV (Prevention and early intervention) ten slotte gaat over de preventie van vroege ontwikkelingsstoornissen bij zowel kinderen uit multiproblemgezinnen als kinderen uit de algemene bevolking. Het is moeilijk om Infant and Early Childhood Mental Health in enkele woorden te typeren, maar zelf vond ik het vooral een theoretisch interessant en inspirerend boekwerk. Greenspan en Wieder bieden een omvattend kader met concrete ijkpunten, bedoeld om de algehele ontwikkeling van het preverbale zo goed mogelijk te begrijpen en in goede banen te leiden. Een aanrader voor eenieder die met deze doelgroep in de praktijk te maken heeft.

M. Wiznitzer