Evidence-based medicine heeft zich in de afgelopen jaren ontwikkeld tot de standaard van de alledaagse praktijk. Een evidence-based werkmodel op zich is niet zaligmakend, maar het biedt wel houvast binnen een werkveld waar chaos heerst, die veroorzaakt wordt door tegenstrijdige theoretische kaders en uitgangspunten. Dit geldt in versterkte mate voor een discipline als psychotherapie, waarbij de kwantiteit aan bestaande therapievormen niet altijd in verhouding staat tot de onderzochte kwaliteit (dan wel effectiviteit) van de diverse interventies. Met dit boek beogen de redacteuren en gerenommeerde onderzoekers Kazdin en Weisz, op basis van empirische evidentie, meer helderheid te bieden ten aanzien van de effectiviteit van psychotherapie bij kinderen en jeugdigen. Evidence-based psychotherapies for children and adolescents is opgebouwd uit drie delen. De eerste vier hoofdstukken omvatten theoretische inleidingen over psychotherapie, 'evidence-based practice', het ontwikkelingsperspectief en ethische aspecten. Vooral de beschouwingen over de invloed van ontwikkelingsfactoren (bv. leeftijd), als mediator of moderator, op het uiteindelijke behandelingsresultaat vond ik interessant. Het tweede deel vormt de kern van het boek. In negentien hoofdstukken worden negentien verschillende psychotherapeutische programma's besproken, die volgens Kazdin en Weisz het predikaat evidence-based mogen dragen. Zes psychotherapeutische programma's zijn van toepassing op internaliserende stoornissen, zeven op externaliserende stoornissen en twee zijn bestemd voor de behandeling van kinderen en jeugdigen met autisme. Hiernaast worden evidence-based therapeutische interventieprogramma's beschreven voor anorexia nervosa, obesitas en enuresis. Hoewel een enkele behandeling gebaseerd is op bijvoorbeeld interpersoonlijke psychotherapie, gezinstherapie en narratieve therapie, zijn de meeste therapieën die in dit boek beschreven worden, cognitief gedragstherapeutisch van aard. Opvallend in het overzicht van behandelingsprogramma's is de Multisystemic Treatment (mst), bedoeld voor kinderen en jeugdigen met ernstige gedragsproblemen, die in alle primaire milieus disfunctioneren. Deze therapievorm wordt op dit moment in Nederland geïntroduceerd binnen de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie. Het derde en afsluitende deel van dit boek heet Concluding Thoughts. Hierin bespreken Kazdin en Weisz bestaande knelpunten en aarschijnlijke toekomstige ontwikkelingen die de status van evidence- based psychotherapie zullen bepalen. Ondanks de bijdrage van ruim vijftig auteurs is Evidence-based psychotherapies for children and adolescents een overzichtelijk en helder geschreven boek. De 'klinische' hoofdstukken (deel II) kennen een uniforme opbouw, waarbij steeds de specifieke stoornis, de interventie(s) en de relevante wetenschappelijke onderzoeksgegevens beschreven worden. Informatief zijn de uitgebreide beschrijvingen van de verschillende behandelingsprogramma's en bovendien worden diverse websites genoemd waar handleidingen en aanverwant therapiemateriaal nagezocht en soms gedownload kunnen worden. Evidence-based psychotherapies for children and adolescents is een onmisbaar boek voor eenieder die te maken heeft met psychotherapie bij kinderen en jeugdigen en die zich in zijn handelen wil laten leiden door empirische evidentie.

 

M. Wiznitzer