De emancipatie van de psychiatrie en de psychiatrische patiënt, en wellicht ook de lange wachttijden voor gedragstherapie, maken dat zelfhulpboeken populair zijn en in toenemend aantal op de markt verschijnen. Dit boek is een voorbeeld uit de Britse stal. De auteur is een expert en ervaren trainer in cognitieve gedragstherapie, verbonden aan de Universiteit van Glasgow. Van dezelfde auteur verscheen eerder het zelfhulpboek Overcoming depression (Van den Broek 2003; Williams 2001). Het is een lijvig en fraai uitgegeven boekwerk, met het formaat en de dikte van een telefoonboek en verluchtigd met passende cartoons.

Het boek is opgebouwd uit drie delen. Het eerste deel, Understanding workbooks is om de lezer te helpen de probleemgebieden te inventariseren: gegeneraliseerde angst, paniekaanvallen, fobieën, dwanggedachten en -handelingen, ziektevrees. Hierbij wordt de zogenaamde five-areas-assessment-benadering gekozen (dat wil zeggen: situaties en relaties, denken, gedrag, lichamelijke gevoelens en stemming). Het tweede deel, Overcoming anxiety, bestaat uit werkboeken met betrekking tot deelgebieden, bijvoorbeeld: problemen oplossen, assertiviteit, niet-helpende gedachten identificeren en aanpakken, vermijdingsgedrag, slaapproblemen, hyperventilatie, anti-angstmedicatie. Het derde deel ten slotte is een instructie voor behandelaars hoe de zelfhulpbenadering te gebruiken bij therapieën.

Inhoudelijk gezien is er niets mis met dit boek. Er zitten evenwel een aantal nadelen aan. Ook al zal de gemiddelde patiënt misschien het Engels wel machtig zijn, het is nog iets anders om een zelfhulpboek te gebruiken in een taal die niet eigen is. En verder is het nogal ambitieus om bibliotherapie van de meeste angststoornissen in één boek op te nemen. De dikte van het boek kan demotiverend werken, waarbij de gebruiker de behandeling ook niet meer overziet. Het derde deel, gericht op behandelaars, is mijns inziens niet passend in een zelfhulpboek.

Kortom: een fraai boek voor de Engelstalige markt. Voor de Nederlandse markt zijn geschiktere Nederlandstalige zelfhulpboekjes die gericht zijn op één enkele stoornis beschikbaar.

I.M. van Vliet, E. de Beurs