Ik heb veel bewondering en sympathie voor de Duitse psychosomatische traditie die, hoewel de laatste jaren meer eclectisch, nog steeds sterk psychoanalytisch georiënteerd is. Ik ben zelfs een beetje jaloers op het uitgebreide netwerk van residentiële voorzieningen (Klinikum für Psychotherapie und Psychosomatische Medizin) waarin Duitse patiënten met ernstige psychosomatische problemen terechtkunnen. Het voorliggende boek - de vijfde 'herziene' uitgave van het oorspronkelijke werk uit 1986 - lijkt mij echter geen reclame voor de Duitse psychosomatiek. Het is op alle punten verouderd, bevat nauwelijks referenties van na 1990, hanteert bv. in de paragraaf over chronische pijn) een obsoleet organisch-psychogeen onderscheid, blijft vasthangen aan inmiddels achterhaalde specifici-teittheorieën, enzovoorts. In zijn inleiding op de herziene versie belooft de auteur ons een geactualiseerd overzicht, gebaseerd op een biopsychosociale visie. Ik heb er, tot mijn ontgoocheling, niet veel van gemerkt. 

B. van Houdenhove