Vijfentwintig jaar na het verschijnen van de kaskrakers Directieve Therapie deel 1 en 2 is nu Directieve therapie bij psychiatrische patiënten op de markt gekomen.

Door alle verschillende onderwerpen loopt een rode draad: hoe te werken met patiënten die geen of weinig motivatie hebben en die menen dat de psychiatrie hun niets te bieden heeft? Zo worden onder meer een psycho-educatieve psychotherapie voor 'ontkennende' psychotische patiënten, een cognitieve therapie bij paranoïdie en een werkwijze om zedendelinquenten te motiveren beschreven. Enkele voorbeelden van motiverende interventies: bij daders die buiten een justitieel kader worden behandeld, wordt een ondertekende versie van de feiten opgesteld die bij drop-out naar de politie wordt gestuurd. De familie en/of het slachtoffer worden daar zo mogelijk bij betrokken. Dit helpt in het proces van nemen van eigen verantwoordelijkheid en … men hoefde bij geen enkele behandeling zover te gaan. Verder is het bekend dat 'ontkennende psychotici' niet van psycho-educatie willen horen. Het combineren van rouwtherapie en psycho-educatie helpt de patiënt om zich in zijn eigen tempo bewust te worden van zijn innerlijke kwetsbaarheid en de daarmee samenhangende interactieproblemen. Dit wordt uitvoerig geïllustreerd aan de hand van een gevalsbeschrijving: samen met de patiënt wordt zijn dossier doorgenomen. In de hoofdstukken daarna ligt de klemtoon meer op noodzakelijke veranderingen bij de hulpverlener.

Globaal genomen trachten de auteurs behandelingen die in de onderzoekssituatie effectief gebleken zijn, in de complexere klinische realiteit toepasbaar te maken. Daarnaast sporen ze aan tot het aanpakken van vaak voorkomende aandoeningen waarover in de literatuur nog weinig bekend is (bv. parasomnieën).

Het boek bevat gevalsbeschrijvingen die inspirerend zijn voor de clinicus, maar de theoretische inbreng bevat weinig nieuws. In het laatste hoofdstuk wordt de evolutie van vijfentwintig jaar ggz geschetst. De verzakelijking die daar beschreven wordt, is ook terug te vinden in dit boek. Ik heb in dit boek de creativiteit en de uitdagingen van de eerste boeken gemist.

M. Heireman