Zelfverwondend gedrag bij adolescenten is een veel voorkomend, storend en weerstand oproepend gedrag dat kan wijzen op heel uiteenlopende problemen van jongeren. Toch is de wetenschappelijke literatuur hierover vrij beperkt.

De auteur begint met enkele mythen rond zelfverwonding te weerleggen: zelfverwonding wijst op borderline persoonlijkheidsstoornis; de meeste jongeren die zichzelf verwonden, zijn seksueel misbruikt; het is een vorm van suïcidaliteit; tatoeëringen zijn een vorm van automutilatie. Vervolgens kadert hij het gedrag in een familiale context waarin hij genuanceerd schrijft over de teloorgang van het traditionele gezin, de hoge prestatiedruk van de maatschappij en het belang van jongerencultuur en de medicalisering van haar problemen (in de vs gebruikten in 2000 bijna 6 miljoen kinderen antidepressiva of amfetamines).

Ten slotte presenteert de auteur een therapeutische strategie vanuit de oplossingsgerichte gezinstherapie: een integratief, pragmatisch model met opvallend veel aandacht voor client storytelling. Dit resulteert in een mooie combinatie van narratieve en gedragsmatige methodes die ik nog maar zelden in de Amerikaanse literatuur ben tegengekomen.

Dit samengaan van strategisch-directieve technieken met aandacht voor de historische en relationele context lijkt mij precies de kracht van de hedendaagse systeemtherapie. In de volgende hoofdstukken wordt deze aanpak verder uitgewerkt op een vlot leesbare, heldere en bruikbare wijze, geïllustreerd met voorbeelden. De auteur vertrekt vanuit een grote praktijkervaring, waaruit zijn respect voor de patiënt - en het symptoom - naar voren komt.

Het boek is bruikbaar voor beginnende therapeuten als handboek voor opleiding en supervisie door de heldere en didactische opbouw. Voor meer ervaren clinici bevat het te veel basisbegrippen en voorbeelden van bekende technieken uit de school van De Shazer - de cognitieve therapie en de klassieke gezinstherapie. Soms lijkt het boek meer op een (goed) praktijkboek gezinstherapie waarin de voorbeelden toevallig allemaal over automutilatie gaan.

Als ik erg streng ben, moet ik besluiten dat de eerste 20 pagina's een schitterende analyse geven van het probleem. De uitwerking ervan op de volgende 200 pagina's biedt niet veel extra.

D.A.J. de Wachter