achtergrond Depressie en persoonlijkheid hebben invloed op elkaar, maar hoe precies is niet voldoende duidelijk. Multidimensionale persoonlijkheidsmodellen zijn nuttig gebleken om deze relaties te bestuderen.
doel Evalueren van onderzoek naar de aard van deze relatie per persoonlijkheidsdimensie.
methode Via de zoekopdracht 'depressive disorder and personality inventory or personality test' aan Medline werden artikelen geselecteerd. Resultaten van retrospectief en prospectief onderzoek werden vergeleken.
resultaten In de relatie tussen persoonlijkheid en depressie neemt neuroticisme, met aanverwante dimensies, een centrale plaats in. De kans op het ontstaan van een depressie wordt erdoor vergroot, en door de depressie kan het neuroticisme weer toenemen. Omdat neuroticisme ook remmend werkt op het herstel, kan zo een negatieve spiraalwerking ontstaan. Bij het melancholische subtype voorspelt hoog neuroticisme bovendien op lange termijn een slechte uitkomst. Ook een hoge mate van rigiditeit en zelfkritiek kunnen bijdragen aan de kwetsbaarheid. Dit resulteert samen met neuroticisme in een stressbevorderende dynamiek. Een bepaalde vorm van extraversie bevordert het herstel, terwijl een andere vorm verlaagd zou kunnen zijn tijdens de depressie en daarna ook nog verlaagd zou kunnen blijven. Of hoge interpersoonlijke afhankelijkheid oorzaak of gevolg is van de ernst van een depressie is nog niet duidelijk. Verminderde frustratietolerantie is mogelijk het gevolg van een depressie.
conclusie Multidimensionale persoonlijkheidsinstrumenten kunnen zowel in de praktijk als in het onderzoek een zinvolle functie hebben.