achtergrond Er bestaan onduidelijkheid en zorg over de rol van het begrip 'vrije wil' bij de beoordeling van toerekeningsvatbaarheid in de forensische psychiatrie. Vooral is men beducht dat psychiaters via die 'vrije wil' in lastige filosofische problemen verstrikt raken. Onlangs is zelfs gesuggereerd dat het beter zou zijn als forensisch psychiaters, om verwarring te voorkomen, helemaal niet meer aan de vrije wil zouden denken.
doel Het probleem van de vrije wil in de forensische psychiatrie analyseren en nagaan hoe de psychiatrie hiermee om kan gaan.
methode Bespreking van recente forensisch-psychiatrische en filosofische literatuur over de vrije wil en toerekeningsvatbaarheid, vooral in Nederland.
resultaten Het filosofische probleem met de vrije wil is serieus, en een oplossing is niet in zicht. Echter, psychiaters hoeven zich niet door metafysische problemen te laten afleiden. Het probleem van de vrije wil verwijst eigenlijk naar een belangrijke onduidelijkheid rond de aard van de beoordeling van toerekeningsvatbaarheid zelf. Dat verdient onderzoek en de empirische ethiek lijkt een mogelijke benadering van dit probleem.
conclusie Het probleem van de vrije wil laat het belang zien van (interdisciplinair) onderzoek naar de beoordeling van toerekeningsvatbaarheid, bijvoorbeeld via de empirische ethiek.