achtergrond De kenmerken en het beloop van psychotische stoornissen bij jeugdigen (12-18 jaar) zijn nog weinig in kaart gebracht.

doel Een bijdrage leveren aan de kennis van early-onset-psychosen ten behoeve van diagnostiek en behandeling van deze doelgroep. De vraagstelling betreft premorbide en prodromale kenmerken, eerdere hulpverlening, symptomen, classificaties en de overeenkomsten en verschillen tussen subgroepen met een psychotische stemmingsstoornis en met een schizofrene psychose.

methode Met behulp van dossieronderzoek zijn 129 jeugdigen met psychotische klachten onderzocht.

resultaten De groep kenmerkt zich door vroege - doch aspecifieke - hulpverlening, ontwikkelingsproblemen (vooral in het sociale domein) en duidelijk herkenbare prodromale verschijnselen. Daarnaast komen middelengebruik, depressieve symptomen en suïcidaliteit frequent voor. Van het mannelijk geslacht zijn, een lange prodromale fase, aanpassingsproblemen op school en middelengebruik zijn meer indicatief voor schizofrene psychosen dan voor psychotische stemmingsstoornissen. Introversie komt vooral bij schizofrene jongens voor. De classificaties blijken niet altijd stabiel.

conclusie Op grond van deze bevindingen is een vroege opsporing van alle early-onset-psychosen binnen de bestaande hulpverleningskanalen te bepleiten. De verschillen in de prodromale fase lijken betekenisvol voor het onderscheid tussen psychotische stemmingsstoornissen en schizofrene psychosen, hetgeen van belang is voor zowel onderzoek als (vroege) interventie.