achtergrond Het is al geruime tijd een goede traditie om onderzoek te verrichten naar de mate van expressed emotion (ee) bij familieleden van patiënten met ernstige psychiatrische stoornissen zoals schizofrenie. ee verwijst naar de affectieve attituden en gedragingen - kritiek, vijandigheid en/of emotionele overbetrokkenheid - van een familielid ten opzichte van een patiënt. Niet alleen familieleden hebben een hoge ee-score, ook hulpverleners kunnen kritisch, vijandig en/of emotioneel overbetrokken reageren.
doel Vaststellen hoe de patiënt en zijn begeleider hun relatie ervaren en of er sprake is van emotionele overbetrokkenheid.
methode In dit onderzoek werd de ee gemeten bij 56 begeleiders en hun patiënten die lijden aan schizofrenie of een andere psychotische stoornis. Zij leven in 9 instellingen voor beschut wonen in Vlaanderen. ee wordt bij de hulpverleners bepaald aan de hand van het Camberwell Family Interview (cfi) en de Perceived Criticism Scale (pcs). Van bewoners wordt uitsluitend de pcs afgenomen. resultaten Op grond van het cfi heeft 16 procent van de begeleiders een hoge ee. Volgens de pcs wordt 34 procent van de begeleiders door hun bewoners als heel kritisch beschouwd. Uit de vergelijking tussen de beide instrumenten blijkt dat er een significant positief verband bestaat tussen het aantal kritische opmerkingen en vijandigheid bij het cfi en de mate waarin de bewoners kritiek ervaren van hun begeleiders, zoals gemeten met de pcs.
discussie De resultaten van dit onderzoek steunen de hypothese dat in sommige patiënthulpverlenerrelaties een hoge mate van ee voorkomt. Daar hoge ee een negatieve invloed kan hebben op het functioneren van de patiënten, is het belangrijk dat hulpverleners via trainingen en supervisie informatie krijgen over hoe ze met lage ee met hun patiënten kunnen omgaan.