achtergrond   In het advies Zorg van Velen uit 2002 wordt gepleit voor ontmanteling van de grote geïntegreerde instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (ggz). De minister van Volksgezondheid heeft dit advies overgenomen. Daarmee komt een eind aan dertig jaar beleid dat was gericht op meer samenhang in de ggz. De reacties hierop zijn zeer wisselend.
doel   Beschrijving van ontwikkelingen binnen de ggz en interpretatie van het advies en reacties daarop.
methode Historische analyse van de Nederlandse ggz sinds 1970 en interpretatie van kengetallen en beleidskeuzen. resultaten De Nederlandse ggz heeft zich ontwikkeld tot één zorgsector; deze ontwikkeling heeft uitgemond in een groot aantal fusies van instellingen. Tegelijkertijd is het aantal aanmeldingen in de tweede en derde lijn fors gestegen, dit in tegenstelling tot het aantal aanmeldingen in de eerste lijn. Inhoudelijk heeft de zorg zich ontwikkeld in de richting van medisch-specialistische zorg, mede als gevolg van schuiven van taken en verantwoordelijkheden tussen disciplines.
conclusie Met de ontwikkeling naar één geïntegreerde zorgsector is de zorg aan mensen met een psychische stoornis gecategoriseerd. Dit heeft geleid tot een forse toename van patiënten in de ggz. Tegelijkertijd heeft het aanbod een sterker medisch-specialistisch karakter gekregen. Daardoor heeft de ggz zich in een onhoudbare spagaat gebracht. Deze spagaatpositie kan worden opgeheven door het onderscheid veel scherper te maken tussen generalistische eerstelijns en specialistische tweedelijns zorg en aansluiting te zoeken bij de algemene gezondheidszorg.