Handboek depotantipsychotica, theorie en praktijk
Nederland blinkt niet uit in het voorschrijven van antipsychotica in depotvorm. Dat is vast en zeker jammer, omdat er weinig twijfel is dat het gebruik ervan de prognose van patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) als schizofrenie en bipolaire I-stoornis kan verbeteren. Met dit handboek hopen Knegtering en medeauteurs psychiaters en andere artsen, verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen te informeren over de theorie en de praktijk van depotantipsychotica.
Na lezing vind ik dit een te bescheiden doelstelling. Ook anderen betrokken bij de zorg voor patiënten met EPA kunnen veel aan dit boek hebben: psychologen, sociotherapeuten, managers, maar ook patiënten zelf en hun familie en vrienden. Het is een verademing hoe het systemisch denken in alle hoofdstukken van dit boek centraal staat, terwijl de auteurs toch behoorlijk ingewikkelde medische en farmacologische onderwerpen uitdiepen. Het boek leest gewoon lekker: ingewikkeld woordgebruik of onnodig complexe zinsconstructies ben ik niet tegengekomen.
In enkele eerste hoofdstukken bespreken de auteurs het ontstaan van de psychiatrie en de psychiatrische behandelvormen, uiteraard met nadruk op de farmacologie. Wie het al weet, kan het overslaan. Wie het nog niet weet, ontdekt hoeveel mensen hard en toegewijd hebben gewerkt aan de huidige, natuurlijk nog lang niet ideale, kwaliteit van zorg.
In twee uitgebreide hoofdstukken beschrijven auteurs de farmacologie van depotpreparaten, inclusief kinetiek, interacties, voor- en nadelen. En de redenen waarom veel voorschrijvers en patiënten onterechte koudwatervrees hebben.
Dan volgt een uitgebreid hoofdstuk over alle aspecten van voorlichting. Het is duidelijk geschreven met kennis van de theorie over doelmatige voorlichting. En het sluit prachtig aan bij wat ons vak zo mooi maakt: het altijd in contact zijn, het altijd respecteren.
Het laatste hoofdstuk gaat over de verpleegkundige en logistieke zaken rond het toedienen van de depots. Compleet, en zo te zien geschreven door iemand die het allemaal heeft meegemaakt en heeft gezien wat werkt en wat niet.
Is dit dan een perfect boek? Nee. Het is in eigen beheer uitgegeven. Dat heeft voordelen. Zo zijn de indeling van de tekst, het gebruik van kleur, tabellen en illustraties een lust voor het oog en een zegen voor de leesbaarheid. Het boek ontkomt aan het starre Nederlandse stramien van hermetische blokken intimiderend grauwe tekst. Maar nadelen zijn er ook. Het aantal type- en redactiefouten is echt te groot; een overstijgende eindredactie zou het boek goed hebben gedaan.
Conclusie: verdiep je in wat depotpreparaten te bieden hebben. En daarvoor zie ik geen beter startpunt dan dit boek.
Bureau TREF R&A, 2025
ISBN 978-90-903-8077-3, 222 pagina’s € 54,-
Te bestellen via: https://www.handboekdepotantipsychotica.nl.
Cees Baas, psychiater, Zwolle