Zwijgen over taperingstrips helpt patiënten niet
Zorgprofessionals die iets hopen te leren van de bijdrage ‘Afbouwen van psychofarmaca: een kritisch overzicht van de wetenschappelijke evidentie’ zullen zich waarschijnlijk afvragen waarom Van Haaren e.a. daarin niets melden over afbouwen met taperingstrips.1-3 Met deze afbouwmedicatie kunnen behandelaars patiënten op basis van samen beslissen volgens een samen gekozen afbouwschema veel geleidelijker laten afbouwen dan eerder - door het niet beschikbaar zijn van de lagere doseringen die daarvoor nodig zijn - mogelijk was. In Nederland schreven huisartsen, psychiaters en andere zorgprofessional deze praktische oplossing inmiddels al meer dan 30.000 keer voor.
De resultaten van drie retrospectieve en één prospectieve cohortstudie naar afbouwen met taperingstrips zijn in peer-reviewed wetenschappelijke tijdschriften gepubliceerd.4-7 Van de meer dan 2800 deelnemers aan deze studies had meer dan 60% al eerder één of meerdere keren zonder succes geprobeerd om met een psychofarmacon - tot nog toe vooral antidepressiva - te stoppen. Wat niet was gelukt omdat ze tijdens of na (te abrupt) afbouwen heel veel last hadden gekregen van onttrekkingsklachten. Toen ze nog een keer gingen afbouwen met één of meer taperingstrips slaagde 70% van hen er wel in om helemaal af te bouwen. Waarschijnlijk omdat ze, door het (veel) geleidelijker afbouwen met deze strips, veel minder of zelfs helemaal geen last van onttrekkingsklachten hadden gehad. Dat percentage van 70% is hoger dan in wetenschappelijke studies die tot nog naar afbouwen met allerhande verschillende interventies zijn gepubliceerd. Voor zorgprofessionals en patiënten vrij toegankelijke uitleg hierover wordt gegeven in het in samenwerking met PsychoseNet speciaal hiervoor gemaakte webinar ‘Afbouwen Psychiatrische Medicaties’.8
We hebben moeite, gegeven het tijdperk van open science, om te begrijpen waarom Van Haaren e.a. in hun ‘kritisch overzicht van de wetenschappelijke evidentie’ niets zeggen over het bestaan van taperingstrips, over afbouwen met taperingstrips en over de vier wetenschappelijke studies die daarnaar inmiddels zijn gedaan. Onbedoeld wordt hierdoor de indruk gewekt dat deze praktische oplossing er niet is, en dat daar ook nog helemaal geen onderzoek naar is gedaan.
Patiënten die proberen om verantwoord met psychofarmaca te stoppen en alle zorgprofessionals die hen daarbij zo goed mogelijk proberen te helpen zullen hier last van hebben. De meeste zorgverzekeraars in Nederland willen afbouwen met taperingstrips niet, of niet volledig, vergoeden, omdat hiervoor volgens hen onvoldoende bewijs zou zijn. De zorgverzekeraars gaan hierbij op de stoel zitten van huisartsen en psychiaters. Het ‘kritisch overzicht van de wetenschappelijke evidentie’ kunnen ze daarvoor nu - omdat de auteurs daarin niets zeggen over het bestaan van taperingstrips en het onderzoek dat daarnaar is gedaan - als argument gebruiken.
In het belang van alle zorgprofessionals en van alle patiënten die zij bij afbouwen van psychofarmaca zo goed mogelijk proberen te helpen verzoeken wij de auteurs om hun bijdrage te corrigeren. Door alsnog duidelijk te maken dat er in Nederland de mogelijkheid is om voor afbouwen gebruik te maken van taperingstrips en door de wetenschappelijke studies te bespreken die hiernaar inmiddels zijn uitgevoerd.
Literatuur
1 van Haaren PCF, van Gaalen JM, Kupka RW, e.a. Afbouwen van psychofarmaca: een kritisch overzicht van de wetenschappelijke evidentie. Tijdschr Psychiatr 2024; 66: 603-10.
2 Groot PC, Consensusgroep Tapering. Taperingstrips voor paroxetine en venlafaxine. Tijdschr Psychiatr 2013; 55: 789-94.
3 Groot PC, van Os J. How user knowledge of psychotropic drug withdrawal resulted in the development of person-specific tapering medication. Ther Adv Psychopharmacol 2020; 10: 2045125320932452.
4 Groot PC, van Os J. Antidepressant tapering strips to help people come off medication more safely. Psychosis 2018; 10: 142-5.
5 Groot PC, van Os J. Outcome of antidepressant drug discontinuation with taperingstrips after 1-5 Years. Ther Adv Psychopharmacol 2020; 10: 2045125320954609.
6 Groot PC, van Os J. Successful use of tapering strips for hyperbolic reduction of antidepressant dose - a cohort study. Ther Adv Psychopharmacol 2021; 11: 20451253211039327.
7 van Os J, Groot PC. Outcomes of hyperbolic tapering of antidepressants. Ther Adv Psychofarmacol 2023; 13.
8 van Os J, Groot PC. Webinar Afbouwen psychiatrische medicaties. www.psychosenet.nl/video/webinar-afbouwen-psychiatrische-medicaties/
Noot van de redactie
In principe vermelden we in het TvP geen commercieel verkrijgbare productnamen. We hebben hierop in bovenstaande ingezonden brief een uitzondering gemaakt omdat over deze strips veel vragen in het veld leven en we het belangrijk vinden dat de discussie openbaar gevoerd wordt.
Auteurs
Jim van Os, voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht.
Peter Groot, onderzoeker/ervaringsdeskundige, User Research Centre NL, UMC Utrecht.
Correspondentie
Prof. dr. Jim van Os (j.j.vanos-2@umcutrecht.nl).
Strijdige belangen
Groot en Van Os zijn betrokken bij de ontwikkeling van en onderzoek naar het gebruik van taperingstrips bij de Regenboog Apotheek, waarvoor zij geen vergoeding krijgen. Het User Research Centre van het UMC Utrecht heeft een educatieve subsidie van de Regenboog Apotheek ontvangen.