We kennen het ondertussen wel: ‘pills don’t build skills’. Daar waar men in richtlijnen farmacotherapie nog steeds als hoeksteen beschouwt in de behandeling van volwassenen met matige tot ernstige vormen van adhd, groeit de evidentie voor de werkzaamheid van gestructureerde psychotherapeutische programma’s in groepsverband dan wel individueel. Deze helpen volwassenen met adhd vaardigheden in planning en organisatie te versterken, en om te gaan met afleidbaarheid en uitstelgedrag. Meestal is er in deze programma’s ook aandacht voor het gebrek aan vaardigheden in emotie- en impulsregulatie en voor de impact van zelfondermijnende gedachten. De programma’s waarvoor de meeste evidentie wordt gevonden, zijn gebaseerd op cognitieve gedragstherapeutische interventies, en dit is er zo één.

Ik was bij het verschijnen van de vertaling van de eerste editie al enthousiast, en meer dan 10 jaar later kan de vertaling van de tweede editie mij nog steeds erg bekoren. Het maakt in Nederland en Vlaanderen toch wel één van de betere onderzochte behandelprogramma’s voor volwassenen met adhd toepasbaar.

Dit boek is dus gericht op therapeuten die een mooi samenhangend en geprotocolleerd behandelprogramma zoeken. Het is geen handboek over volwassenen met adhd in brede zin – er zijn er genoeg die dat bieden – wel is het een heel concrete handleiding hoe in de praktijk aan de slag te gaan. In heel het boek zijn er ten opzichte van de eerste editie subtiele veranderingen aangebracht en is onder andere alle achtergrondinformatie wat meer up-to-date.

Het programma is opgedeeld in 3 vaste modules: 1. psycho-educatie, organiseren en plannen, 2. afleidbaarheid verminderen en 3. functioneel denken. Er is één optionele module rond uitstelgedrag en omgaan met terugval. De behandelgids richt zich hiermee minder expliciet op de behandeling van impulscontroleproblemen. De therapeut vindt in de behandelgids bredere informatie over de sessies met bijvoorbeeld de interessante bespreking van potentiële valkuilen, tekenen van verandering, en voorbeelden van motiverende gesprekstechnieken of hoe de partner of een gezinslid te betrekken.

De cliënt die de therapie volgt, kan telkens terugvallen op het bijhorende Cliëntenwerkboek om sessies voor te bereiden dan wel na te lezen. Op de website van de uitgeverij kan je tot slot nuttige formulieren downloaden.

De behandelgids legt veel nadruk op structuur en op herhaling van eerder geleerde vaardigheden, en terecht merken de auteurs op dat ‘herhaling’ het sleutelwoord is om volwassenen met adhd nieuwe vaardigheden te leren. Wat mij betreft, blijft dit duo van Behandelgids en Cliëntenwerkboek een aanrader.

S. Stes, psychiater-psychotherapeut, Kortenberg