Beste lezer, geniet van 30 jaren ervaring in het vak. George Szmukler is emeritus hoogleraar Psychiatrie aan het Institute of Psychiatry, Psychology and Neuroscience, King’s College, Londen en biedt in dit werk een overzicht van zijn denken en evolutie. Net voor de Brexit dus nog even proeven van de belangwekkende psychiatrische traditie in het VK.

Szmukler heeft grote delen van zijn loopbaan gewijd aan ethische aspecten van het beroep. Dit is echter zeker geen boek over vroeger (hoewel historische evoluties mooi geschetst en gebruikt worden om het nu te verklaren), maar staat midden in onze professionele actualiteit.

Weinig onderwerpen zijn actueler dan het thema behandeling onder dwang. In onze westerse wereld lijken dwangbehandelingen maar toe te nemen, ondanks (of dankzij?) onze toenemende aandacht voor kwaliteit in de psychiatrie en het streven naar vermaatschappelijking van de zorg. Dit leidt de auteur tot interessante bedenkingen over zowel de maatschappelijke tendenzen (‘risk aversive society’) als de kernbegrippen psychiatrische aandoening, wils- of keuzeonbekwaamheid, ziekte-inzicht en gevaar.

Theoretisch en juridisch-technisch goed onderbouwd, stelt hij de klassiek gebruikte criteria voor het instellen van dwangbehandeling ter discussie. Voortbouwend op zijn denken doet hij ook voorstellen voor een nieuwe invulling.

Een van de interessante onderdelen hierbij is de ontkoppeling van de aard van de onderliggende stoornis. Of dit nu een psychiatrische of een somatische aandoening betreft, het gaat hem niet om de link hiermee, maar om de beoordeling van de besluitvaardigheid op zich. Dit nieuwe voorstel, ‘generic fusion law’, werkt hij gedegen uit en het zou volgens mij een belangrijke bron moeten zijn bij mogelijke toekomstige wetswijzigingen betreffende gedwongen behandelingen zoals die momenteel worden voorbereid in België.

Interessant is ook hoe hij vanuit zijn denken de inhoud van de VN-conventie over de rechten van mensen met een beperking (crpd) mede integreert. De psychiatrische beroepsgroepen worstelen al enige tijd met deze conventie (epa board 2018) en de zienswijze van Szmukler kan mogelijk voor een grotere verenigbaarheid zorgen.

Al met al geen gemakkelijk boek, technisch soms detaillistisch, moeilijk Engels…, maar een must voor allen die met dit thema bezig zijn. Van de behandelvloer tot aan het ‘hoge’ beleid.

• Members of the EPA Executive Committee, Galderisi S, Gorwood P, Gaebel W, Kurimay T, Dom G, Beezhold J; Members of the EPA Committee on Ethical Issues, e.a. United Nations convention on the rights of persons with disabilities needs to be interpreted on the basis of scientific evidence regarding psychiatry. Eur Psychiatry 2018; 51: 87-9.

  Oxford,

  Oxford University Press, 2018

  245 pagina’s,

  isbn 978-01-988-0104-7,

  $ 40,95

G. Dom, psychiater, Boechout