Alhoewel iedere arts zich een oordeel zou moeten kunnen vormen over de wilsbekwaamheid van zijn of haar patiënten wordt, bij twijfel of bij complexe situaties, vaak de hulp van een psychiater ingeroepen. Beoordeling van de wilsbekwaamheid is meer dan slechts het geven van een medisch advies: ook juridische factoren spelen een rol. Het is daarom goed dat onder redactie van Hein en Hondius dit handboek is verschenen.

In pakweg 200 pagina’s krijgt de lezer een gedegen, maar tegelijkertijd makkelijk leesbaar overzicht van alle aspecten die bij wilsbekwaamheidsbeoordelingen een rol kunnen spelen. Enerzijds bieden de auteurs voldoende theoretische achtergrondinformatie, anderzijds bieden zij ook voldoende praktische handvatten. Zo bevat het boek hoofdstukken over de Nederlandse en Vlaamse juridische kaders waarbinnen de wilsbekwaamheidsbeoordeling plaatsvindt, maar ook een hoofdstuk over de ethische aspecten van het beoordelen van wilsbekwaamheid. Daarnaast wordt stilgestaan bij de wilsbekwaamheidsbeoordeling bij specifieke psychiatrische ziektebeelden alsmede bij specifieke patiëntengroepen zoals minderjarigen, ouderen en zwangeren.

Het boek is zowel voor Nederlandse als Vlaamse clinici bruikbaar, alhoewel het accent wel op de Nederlandse situatie lijkt te liggen. Veelvuldig verwijzen auteurs naar de MacArthur Competence Assessment Tool (Maccat). In het boek is ook een Nederlandse vertaling van dit screeningsinstrument opgenomen.

De hoofdstukken vormen over het algemeen een consistent geheel. Slechts hier en daar zijn er kleine onduidelijkheden of – in ieder geval ogenschijnlijke – tegenstrijdigheden. In hoofdstuk 7 wordt bijvoorbeeld een tabel gepresenteerd met de a-priorikans op wilsonbekwaamheid bij bepaalde ziektebeelden en patiëntengroepen. Gegeven het feit dat wilsbekwaamheid specifiek gekoppeld is aan specifieke situaties, zoals de auteurs elders in het boek duidelijk uitleggen, roept het bij de lezer de vraag op wat deze tabel eigenlijk zegt. Helaas wordt dit niet verder uitgelegd.

Dat neemt niet weg dat dit handboek een uitstekende introductie tot, achtergrondbron over en naslagwerk voor wilsbekwaamheidsbeoordelingen is. Ik kan het dan ook van harte aanbevelen aan iedere psychiater en arts in opleiding tot psychiater die in zijn of haar werkzaamheden wel eens met vraagstukken op het gebied van wilsbekwaamheid te maken heeft.

D. de Rooy, psychiater, Leiden