Na de ontwikkeling van stagering van psychotische stoornissen kwam men met verschillende modellen voor de stagering van bipolaire stoornissen. Waar Berk en zijn groep zich focusten op het ontstaan en het episodisch beloop van de bipolaire stoornis, legden Kapczinski en zijn groep de nadruk meer op de toename van het interepisodische verminderd functioneren.

Vanuit de International Society of Bipolar Disorders heeft de Task Force on Staging dit boek geschreven naast een artikel over de stagering van de bipolaire stoornis (Kapczinski e.a. 2014). Hoewel men aanvankelijk dacht dat het klinisch beloop van de bipolaire stoornis stagering niet rechtvaardigde, is het inmiddels duidelijk dat voor een groot deel van de patiënten met een bipolaire stoornis het klinisch beloop en de neuroprogressie minder gunstig zijn dan aanvankelijk werd gedacht, waardoor stagering zinvol zou kunnen zijn. Het toepassen van stagering en profilering kan bijdragen aan tijdige diagnostiek, preventieve strategieën en geïndividualiseerde behandelingen en kan ook richting geven aan wetenschappelijk onderzoek.

Het boek, geschreven door 45 auteurs uit 12 landen, heeft een heldere opbouw met 18 hoofdstukken, die verschillende onderwerpen van belang bij de stagering van bipolaire stoornissen belichten. Na een historisch perspectief komen de twee belangrijkste stageringsmodellen aan de orde (die van Berk en van Kapczinski); de auteurs geven aan dat men deze als complementair aan elkaar kan zien. In andere hoofdstukken behandelt men o.a. allostatische belasting, neuroimaging, biomarkers, sociale cognitie, algeheel functioneren, vasculaire en metabole comorbiditeit en hun invloed op de stagering. In het hoofdstuk over patiënten die gunstig reageren op lithium staat men uitgebreid stil bij het positieve effect van lithium op neurobiologische componenten, zoals onder andere brain-derived neurotrofe factor (bdnf) en daarmee op de stagering van de bipolaire stoornis.

De hoofdstukken zijn prettig leesbaar en vormen tezamen een goed overzicht van de huidige stand van zaken wat betreft stagering van de bipolaire stoornis. Degenen die zich verder willen verdiepen in de materie kunnen hun hart ophalen aan de zeer uitgebreide referentielijsten per hoofdstuk, maar ook voor clinici is het een prima boek om snel een overzicht te krijgen van wat er zoal van invloed kan zijn op het beloop van de bipolaire stoornis en wat nuttig kan zijn bij het zoeken naar een meer op de persoon toegesneden behandeling.

• Kapczinski F, Magalhães PV, Balanzá-Martinez V, Dias VV, Frangou S, Gama CS, e.a. Staging systems in bipolar disorder: an International Society for Bipolar Disorders Task Force Report. Acta Psychiatr Scand 2014; 130: 354-63.

  Oxford University Press,

  Oxford 2015

  344 pagina’s,

  isbn 978-01-987-0999-2,

  £ 39,99

A.W.M.M. Stevens, psychiater, Deventer