achtergrond Trichotillomanie (ttm) is een psychiatrische aandoening die zich voor het eerst in de kindertijd en de adolescentie manifesteert. Onbehandeld bestaat het risico op chroniciteit. ttm brengt een grote lijdensdruk met zich mee voor de patiënt; de aandoening gaat gepaard met sociale isolatie en het ontstaan van somatische en psychiatrische comorbiditeit. Desondanks zijn de onderzoeksinspanningen, met name op farmacotherapeutisch gebied, nog beperkt.
doel Een overzicht geven van de fenomenologie van en de comorbiditeit en de behandelopties bij deze onderbelichte kinderpsychiatrische aandoening.
methode Een PubMed-zoekactie met de MeSH-term ‘trichotillomania/therapy’.
resultaten We vonden 49 bruikbare artikelen. Selectieve serotonineheropnameremmers (ssri’s) zijn de meest voorgeschreven medicatie bij pediatrische ttm hoewel de werkzaamheid ervan niet is aangetoond. Een meta-analyse van verschillende ssri’s bij volwassenen met ttm leverde geen statistisch significant verschil op met placebo. De effectiviteit van ssri’s bij kinderen en jongeren werd nog niet onderzocht. Een meta-analyse van de effecten van clomipramine bij volwassenen met ttm leverde wel een statistisch significant verschil op met de controleconditie. De effectiviteit van clomipramine bij kinderen en jongeren werd nog niet onderzocht. Olanzapine bleek in een gerandomiseerde gecontroleerde trial (rct) bij volwassenen met ttm effectiever dan placebo. Ondanks deze rct en de positieve resultaten van open-labelstudies met pimozide en haloperidol bij volwassenen, is er nog geen studie gepubliceerd over de werkzaamheid van antipsychotica bij kinderen en jongeren. In een rct bij 7-18-jarigen leidde cognitieve gedragstherapie in de vorm van habit reversal therapy (hrt) bij 75% tot vermindering van de ernst van de symptomen.
conclusie Er bestaat tot op heden op therapeutisch gebied enkel evidentie voor hrt, als werkzame interventie bij kinderen en jongeren met ttm.