De auteur geldt al enige jaren als een autoriteit op het gebied van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (solk) en somatoforme stoornissen. Zij is hoogleraar Sociale psychiatrie aan de universiteit van Tilburg en daarnaast inhoudelijk leidinggevend psychiater van het Centrum Lichaam, Geest en Gezondheid van GGz Breburg.

Het stressbeeld is bedoeld voor ‘mensen die erg nieuwsgierig zijn naar de aard en samenhang tussen psychische en lichamelijk klachten bij stress, en zelf actief op zoek zijn naar informatie’. Het boek is onderverdeeld in twee delen van ieder 5 hoofdstukken. Het eerste deel is gewijd aan het ‘verschijnsel stress’ en het tweede deel aan de behandeling. De auteur legt uit ‘wat er gebeurt bij stress – hoe stress lichamelijk en psychisch voelt, en wat je er aan kunt doen’.

Zij belicht historische, psychologische en neurowetenschappelijke wetenswaardigheden en beoogt meer dan in andere publieksboeken aandacht te besteden aan de lichamelijke aspecten van stress. Hierbij presenteert zij ‘allostase’ als sleutelbegrip en betoogt dat stress een ‘low grade inflammation’ is. Voorts gaat zij ook in op copingmechanismen en het psychische concept ‘veerkracht’ of resilience. In het laatste hoofdstuk geeft zij haar toekomstvisie en schetst ‘een mogelijk pad’ ‘dat we op zouden kunnen gaan in de psychiatrie, wanneer het uitgangspunt dat stress ontsteking is, systematisch zou worden gevolgd in onderzoek en behandeling’. Een verklaring voor de keuze van het in de literatuur niet gangbare begrip ‘stressbeeld’ in de boektitel geeft zij niet.

Door de toegankelijke schrijfstijl en lichte toonzetting is het een prettig leesbaar boek. De auteur lardeert haar betoog onder meer aan de hand van een eigen ervaring (stress gerelateerd aan een vliegreis naar een congres in Genève), een voor velen herkenbare stresssituatie (griezelige man bij thuiskomst na een feestje ’s nachts) en een beschrijving van een filmfragment (Dexter Gordon in Round Midnight). Daarnaast beschrijft zij als voorbeeld of ter verduidelijking 6 vrouwelijke en 3 mannelijke patiënten, die gebaseerd zijn op verschillende patiënten uit haar praktijk, de literatuur en films.

Het beoogde lezerspubliek omvat ‘iedereen die geïnteresseerd is in het verschijnsel stress: mensen met stress­klachten, studenten geneeskunde en psychologie, (huis)artsen, therapeuten, (sociaal)verpleegkundigen, leraren, personeelsmanagers en coaches’. Ik kan me voorstellen dat het boek lezenswaardig en informatief is voor de genoemde groepen.

H. Sno