Het DSM-5 Guidebook, dient ‘ter ondersteuning’ van het gebruik van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (dsm-5) (apa 2013). Het boek is volgens de uitgever bedoeld als gebruikersvriendelijke gids voor de drukke clinicus die snel toegankelijke en praktische informatie zoekt over het gebruik van de uiteenlopende classificaties, de diagnostische criteria en bijpassende coderingen. Bovendien is het boek bedoeld voor scholingsdoeleinden, dit vanwege de compacte en overzichtelijke opbouw en de vlotte schrijfstijl. De vraag is of het deze pretenties waar heeft gemaakt.

Twee hoogleraren psychiatrie, verbonden aan de universiteiten van Iowa en Chicago, namen het voortouw de dsm-5 samen te vatten en overzichtelijk te presenteren. In de eerste hoofdstukken geven zij een kort en bondig overzicht van de ontwikkeling van het dsm-systeem in de afgelopen eeuw, het proces van revisie van de dsm-iv naar dsm-5 (The march to dsm-5), de voorwaarden voor een verantwoord gebruik van de dsm-5, en de belangrijkste veranderingen in het systeem ten opzichte van de dsm-iv.

Dan volgen twintig hoofdstukken overeenkomstig de indeling in hoofdstukken van psychische stoornissen uit deel II van de originele ‘dikke’ dsm-5. Bij elke stoornis wordt kort een overzicht gegeven van de belangrijkste veranderingen ten opzichte van eerdere versies van de dsm, gevolgd door de diagnostische criteria, een toelichting daarop waar dat zinnig is en de bijbehorende specificaties (specifiers) en coderingen.

Ten slotte bespreken de auteurs ook de meetinstrumenten, de culturele formulering, het alternatieve model voor persoonlijkheidsstoornissen en de aandoeningen die verder onderzoek behoeven, alle uit deel III van de dsm-5. Daarmee geeft het boek inderdaad een vlot geschreven en volledig overzicht van alle classificaties in de dsm-5.

Wat ontbreekt in het dsm-5 Guidebook ten opzichte van de volledige versie van de dsm-5 is vooral de samenvattende toelichting per stoornis van allerlei wetenschappelijke kennis over zaken zoals prevalentie, beloop, prognostische factoren, genderspecifieke aspecten, differentiële diagnostiek en comorbiditeit. Vergeleken met het kleine opzoekboekje Beknopte handleiding bij de diagnostische criteria (apa 2014) geeft het dsm-5 Guidebook echter meer algemene informatie en toelichtingen. Wie dus op zoek is naar een handzaam overzicht voor de dagelijkse praktijk vindt in het dsm-5 Guidebook inderdaad een praktische gids. Ook voor onderwijsdoeleinden lijkt het mij een geschikt product. Wie echter op zoek is naar een kritische beschouwing van de beperkingen van de nieuwste versie van ons categoriale classificatiesysteem zal elders te raden moeten gaan. In dit boek geen kritisch woord over de dsm-5!

Ook voor het dsm-5 Guidebook wordt een Nederlandse vertaling over­wogen. Deze verschijnt dan bij uit-
geverij Boom (wanneer is nog niet bekend).

• American Psychiatric Association. Beknopt overzicht van de criteria dsm-5. Vert. Hengeveld MW. Amsterdam: Boom; 2014.

T. Ingenhoven