Issue

Shared decision making in involuntary treatment: four case studies from court ordered psychiatric treatment

F.D.A. den Besten, S. Castelein, E. Schuringa, S. de Jong

Gedeelde besluitvorming (shared decision making; SDM) is een benadering waarbij behandelaar en cliënt als gelijkwaardige partners beslissingen nemen over diagnostiek, behandeling en begeleiding.¹ SDM kan leiden tot beter geïnformeerde en meer betr...

The use of the Brøset Violence Checklist within forensic psychiatry

B.A.G.T. van der Laan, N. Verstegen, V. de Vogel

Agressie-incidenten komen regelmatig voor in zowel de reguliere als de forensische psychiatrie. Een Nederlands onderzoek onder hulpverleners binnen de ggz toont aan dat 67% van de 1534 respondenten slachtoffer is geweest van een agressie-incident ...

Review

Prevention and treatment of antipsychotic induced weight gain

S.R.T. Veerman, D. Cohen

Zoals bekend kunnen antipsychotica leiden tot gewichtstoename. Jarenlange voortzetting van hoge doseringen antipsychotica of antipsychotische combinatiebehandelingen resulteren regelmatig in maligne obesitas met een body-mass index (BMI) van meer ...

Review

Evolutionary psychiatry applied to autism spectrum disorder

K. Hendrickx, W. De la Marche, J. Steyaert

Evolutionaire psychiatrie (EP) is een opkomende discipline die psychiatrische stoornissen vanuit een evolutionaire visie benadert.^1-4 Het evolutionaire denkkader wordt sinds Darwin toegepast op heel wat biologische aspecten,⁵ en dit heeft ook de k...

Clinical practice

Persistent subjective cognitive decline in middle age: diagnosis and treatment

S.C.J. Verfaillie, N. Korten, M.G.J.M. van der Sluijs, H.W. Jeuring, P. van Oppen, W.M. van de Flier, J.M. Overbeek, R.E.R. Slot, F. Bouwman, A. Dols

Geheugenklachten komen frequent voor en kunnen een reden zijn voor verwijzing naar een geheugenkliniek.¹ Bij ongeveer 25% van de patiënten die op de geheugenpoli komen, is er sprake van subjective cognitive decline (SCD) of subjectieve geheugenkla...

Abstract

Verzwaringsdekens voor insomnia bij patiënten met psychiatrische aandoeningen

J.R. Spruit, P.F.J. Schulte

Insomnia is bij patiënten met psychiatrische aandoeningen een veelvoorkomend probleem en vaak een voorspeller voor een ongunstig beloop van de psychiatrische ziekte. Slaapmedicatie is werkzaam voor een kortdurende periode, waarna gewenning en afha...

Abstract

Risicofactoren voor terugval bij dosisreductie van antipsychotica bij chronische schizofrenie

J. Bogers

Waarom dit onderzoek?

Onderhoudsbehandeling met antipsychotica beschermt tegen psychotische terugval, maar hoge doses kunnen het herstel van patiënten remmen of verhinderen. Daarom is dosisreductie bij patiënten met langdurige schizofrenie (d.w.z...

Psychiatry of the future

Welk slaapmiddel werkt het beste? Een systematische review en netwerkmeta-analyse

L.E. de Wit, R. Vis

Waarom dit onderzoek?

Slapeloosheid komt met een geschatte prevalentie van 12-20% veel voor in de algemene populatie. Ze geeft een verminderde kwaliteit van leven, toegenomen mortaliteit en is een risicofactor voor zowel somatische als psychiatri...

Letter to the editor

Reactie op ‘Het herkennen en behandelen van premenstruele stemmingsklachten’

P.F.J. Schulte, S. Verkaik, A. Kamperman, R. van Westrhenen

23 maart 2023

De zusters Terwisscha van Scheltinga vragen in hun recente artikel in dit tijdschrift terecht aandacht voor premenstruele stemmingsklachten (PMS), die vaak over het hoofd worden gezien of als ‘normaal’ worden beschouwd.¹ Zij geven uitstekende info...

Letter to the editor

Reactie op ‘De geschiedenis van lithium’

5 april 2023

P.F.J. Schulte

Hendriks en Geerling geven in het januarinummer van dit tijdschrift een welkom overzicht over de geschiedenis van lithium en zij noemen het middel terecht de gouden standaard voor de behandeling van de bipolaire stoornis.¹

Zij merken op dat het d...

Editorial

De verwevenheid van psychiatrie en taal

J.N. de Boer, B.A.A. Bus, Z. Van Duppen, J. De Fruyt, M.B. de Koning, H.L. Van, F.N.K. Wijnen

Het gebruik van taal is een unieke menselijke capaciteit. Hoewel dieren met elkaar communiceren, is er behalve de mens geen andere soort bekend die een complexe taal kan leren. Daarnaast geeft taal een inkijk in de belevingswereld van een individu...

Scientific news

Psychiatrie en taal

C.F.M. van Hooijdonk

Kwaliteit van leven verbetert na taaltraining bij patiënten met schizofreniespectrumstoornis

Intacte communicatieve vaardigheden liggen aan de basis van onze sociale interacties. Veel patiënten met een schizofreniespectrumstoornis (SSD) hebben ec...

Taal: een introductie

F.N.K. Wijnen, J.N. de Boer

13 maart 2023

Psychiaters zijn uiteraard geïnteresseerd in het mentale leven van hun patiënten, en het taalgebruik van een patiënt is daarvoor een belangrijke bron van informatie. Of, zoals Michiel Hengeveld schrijft in zijn boek Psychiatertaal, ‘Aan de taal ku...

Psychiatrist’s language

M.W. Hengeveld

‘When I use a word,’ Humpty Dumpty said in a rather scornful tone, ‘it means just what I choose it to mean – neither more nor less.’

(Lewis Carroll, 1948)

In dit tijdschrift schreef ik een kwart eeuw geleden een Redactioneel over psychiatrisc...

Use of metaphors in treatments

H.L. Van

Taal is het belangrijkste middel voor elke psychiater en psychotherapeut en kan woorden geven aan een voor patiënten verwarrend innerlijk leven of onbegrijpelijk gedrag. Taal kan hen ook inspireren iets te gaan doen of iets te veranderen. Het gebr...

The techniques of the therapist: a conversation analytic perspective on language in psychotherapy

A.S.L. Knol, M. Huiskes

In psychotherapeutische gesprekken construeren therapeut en patiënt gezamenlijk betekenis. Deze betekenis komt interactioneel tot stand. Psychotherapie is daarmee een intrinsiek talige activiteit. De rol van de patiënt en de therapeut zijn hierbij...

Making meaning of mental distress; discourse analysis of service-users’ narratives

N. van Sambeek, G.E.H.I. Franssen, A.J. Baart, S. van Geelen, F.E. Scheepers

Verhalen vormen de basis van diagnostiek en behandeling in de psychiatrie. Psychiaters en andere zorgverleners luisteren dagelijks naar de ervaringen en interpretaties van hun patiënten om te achterhalen wat er aan de hand is en wat er nodig zou z...

Internal conflicts in psychoeducation for parents of children with ADHD: discours analysis

M.J.M. van Langen, R. Szőke, D.N.J. Rijkelijkhuizen, S. Durston, B.M. van Hulst

Psychiatrische classificaties geven een naam aan clusters van symptomen.¹ Kinderen met een classificatie en hun ouders krijgen hierover vaak uitleg in de vorm van psycho-educatie. Omdat zij in deze uitleg (deels) een afspiegeling zien van hoe de t...

Disorderism: what it is and why it’s a problem

B. de Ridder, B.M. van Hulst

De psychiatrie vormt haar eigen taal, en deze taal vormt de psychiatrie. Onze woorden betreffen nooit een zuivere beschrijving. Een woord, bijvoorbeeld het woord ‘stoornis’, uitspreken in een behandelruimte is een interventie. In onze taal huist i...

Do doctors speak a different language? The case of 'patient' without an article

J.N. de Boer, S. Barbiers

Er wordt vaak gekscherend gezegd dat artsen ‘een andere taal spreken’, vanwege de enorme hoeveelheid jargon die ze gebruiken. Wij beargumenteren dat dit inderdaad zo is, of beter gezegd dat artsen een variatie op het Standaardnederlands gebruiken,...

Attention for language; atypical language development and psychiatric symptoms in children

T. Boerma, I. Selten, F.N.K. Wijnen

Het leren van de moedertaal (of -talen) is een cruciale taak voor een opgroeiend kind, die bepalend is voor kwaliteit van leven en participatie in de maatschappij. Een grote groep kinderen heeft hier echter moeite mee, onder wie veel kinderen met ...

Linguistic distance and psychosis in ethnic minorities

H.E. Jongsma, E.M.A. van der Ven, E. Velthorst, L. de Haan, B.P.F. Rutten, J. van Os

Mensen met een eerste- of tweedegeneratiemigratieachtergrond (hierna: migranten) hebben een verhoogd risico op een psychotische stoornis.¹ Hoewel deze ongelijkheid internationaal al bijna een eeuw bekend is,² is er in Nederland pas veel recenter z...

Perspectives and practices of speech therapists regarding friendships after brain injury

S.J.M. Rijnen, B. van den Broek, M. Reijbroek, B.A.A. Bus

In Nederland hebben ongeveer 650.000 mensen dagelijks te maken met de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel (NAH). De gevolgen van NAH kunnen fysiek, maar ook cognitief of gedragsmatig van aard zijn en zijn lang niet altijd (duidelijk) zichtba...

Clinical practice

Treatment of posttraumatic stress symptoms with EMDR in a patient with aphasia