Issue

H.L. Van

Mocht u een goed voornemen voor dit nieuwe jaar hebben uitgesproken, dan is niet uitgesloten dat u het advies kreeg het ‘SMART’ te maken. Dat wil zeggen specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Dat lijkt een praktische en log...

Editorial

Het Tijdschrift in 2023

H.L. Van

Het afgelopen jaar heeft zich vooral gekenmerkt door toenemende zorgen. Primair uiteraard door de oorlog in Oekraïne en de cascade aan vervolgconsequenties. In Nederland en Vlaanderen komt dat voor de een wat harder aan dan voor de ander, maar jui...

Scientific news

De impact van COVID-19 op de (mentale) gezondheid

C.F.M. van Hooijdonk

Er is momenteel veel maatschappelijke aandacht voor alle gevolgen van COVID-19. In dat kader wordt er veel onderzoek gedaan naar de impact van het virus op het mentaal welzijn.

Werken antidepressiva preventief tegen COVID-19-complicaties?

Het af...

Commentary

De invloed van menstruatie op stemmingsklachten: een lacune belicht

N.M. Batelaan

In dit nummer van het Tijdschrift voor Psychiatrie bespreken de zussen Terwisscha van Scheltinga de mogelijke invloed van hormonale schommelingen op stemmingsklachten bij vrouwen in de premenopauzale periode.¹ Zij bespreken pathofysiologie, mogeli...

Girls with subtle autism presentation; case reports

M.E. Buruma, E.A.M. Boeve-van Sleeuwen, E.M.A. Blijd-Hoogewys

Een autismespectrumstoornis (ASS) wordt bij meisjes vaak later vastgesteld dan bij jongens, maar wordt ook nog vaak niet herkend.^1,2 Er kan sprake zijn van op het oog subtielere ASS-problematiek die hulpverleners minder goed herkennen, maar ook va...

The arrest-related excited delirium syndrome; prevention, treatment and controversies

S.G. Heuts, J.B. Zoeteman, A.F.R.R. van Reijsen, H.L. Van

De politie komt geregeld als eerste bij personen die met een acute verwardheid worden aangetroffen. Bij aanhouding wordt soms geweld toegepast en in een klein aantal gevallen ontstaat een ernstige medische noodtoestand die een fatale afloop kan he...

Buprenorphine depot in opiate use disorder

A. Neven, G.J.H. Dumont

Een stoornis in opiaatgebruik is vaak een chronische aandoening met grote individuele en maatschappelijke gevolgen. Deze verslaving kan medicamenteus behandeld worden met methadon of buprenorfine. Methadon is een opiaatagonist, die zich met name b...

Electroconvulsive therapy in patients with metallic skull implants

D. Segers, T. Segers, G. De Bruecker, E. Lievens

Elektroconvulsietherapie (ECT) is de doeltreffendste behandeling voor ernstige stemmingsstoornissen. Deze kan levensreddend zijn bij patiënten met ernstige katatonie, unipolaire depressie en bipolaire stoornis.¹

Patiënten die een hoofdtrauma door...

Clinical practice

Recognition and treatment of premenstrual mood disorders

A.F. Terwisscha van Scheltinga, J.A. Terwisscha van Scheltinga

Veel vrouwen ervaren fysieke en psychische klachten rondom hun menstruatie. Bij 30-40% is de intensiteit of de hinder door deze klachten zodanig dat gynaecologen spreken van een premenstrueel syndroom (PMS).¹ De soortgelijke premenstruele dysfore ...

Clinical practice

Autism spectrum disorder and schizophrenia: a challenging differential diagnosis

S. De Moerloose, G. Degraeve, C. De Smul, G. Lemmens

De Zwitserse psychiater E. Bleuler gebruikte als eerste de term schizofrenie, een aandoening met ‘autisme’ (waarmee hij emotionele aliënatie bedoelde) als één van de vier kernsymptomen.¹ Tot op heden suggereert de DSM-5-classificatie nog altijd ee...

Clinical practice

A severe, reversible encephalopathy after prolonged use of valproic acid

P.C.F. van Haaren, D. Bloemkolk, R.S. Rundervoort, F.L. Gerritse

Valproïnezuur werd voor het eerst gesynthetiseerd in 1882 en werd jarenlang gebruikt als oplosmiddel, onder andere in de farmaceutische industrie.¹ De therapeutische eigenschappen van valproïnezuur werden per toeval ontdekt in de jaren zestig, toe...

Thesis article

Ecological momentary assessment as a clinical tool in psychiatry: promises, pitfalls, and possibilities

F.M. Bos, L. van der Krieke, M. Wichers, R. Bruggeman, E. Snippe

Bij ongeveer een derde van de wereldbevolking wordt ooit in het leven een psychische stoornis gediagnosticeerd, variërend van een depressie of angststoornis, tot minder voorkomende diagnoses als bipolaire stoornis of schizofrenie.¹ Een psychische ...

Abstract

Psychosociale recidiefpreventie bij schizofrenie: systematische review en netwerkmeta-analyse

Dutch-Flemish Top research

S. Berendsen, J.M. Hagen

Omdat het risico op een recidiefpsychose bij patiënten met schizofrenie hoog is, worden in de klinische praktijk verschillende psychosociale en psychologische behandelingen aangeboden ter voorkoming van een recidief. Een voornamelijk Europese groe...

Intensieve behandeling thuis als alternatief voor opname: een RCT

J.E. Cornelis

Waarom dit onderzoek?

Intensieve behandeling thuis (IBT) is ontwikkeld als kortdurende gepersonaliseerde interventie om opname te voorkomen of te verkorten, door de patiënt intensief thuis te behandelen. Wij startten een gerandomiseerde gecontrol...

Psychiatry of the future

Genetische basis voor causale rol van depressie bij de ziekte van Alzheimer

P.C.F. van Haaren. F.L. Gerritse

Waarom dit onderzoek?

Prospectieve epidemiologische onderzoeken hebben aangetoond dat depressie een risicofactor is voor de ziekte van Alzheimer (zvA). Er is echter weinig bekend over de genetisch-moleculaire mechanismen verantwoordelijk voor dit...

Editorial

Patiënten met chronische depressie: te veel antidepressiva of te weinig psychotherapie?

T.K. Birkenhäger

Op de polikliniek Psychiatrie van het Erasmus MC zien we veel patiënten voor een second opinion die al lang, vaak 30-40 jaar, depressieve klachten hebben. Patiënten, meestal zonder interepisodisch herstel, bij wie vroeger de diagnose dysthyme stoo...

Scientific news

Nieuwe inzichten bij ADHD

C.F.M. van Hooijdonk

Een plantaardig dieet geassocieerd met lager risico op ADHD

Voedingsstoffen zijn van invloed op het functioneren van het menselijk brein. Voeding kan hierdoor een belangrijke rol spelen bij preventie en behandeling van psychiatrische stoornissen ...

Child psychiatric learning goals for general psychiatric training: a Delphi study

P.K.H. Deschamps, S. Roelofs, U. Klumpers, M. van der Schaaf, M.P. Hennus

Het bepalen van de inhoud voor onderwijs in de medische (vervolg)opleidingen is traditioneel in handen van experts, passend bij het meester-gezelmodel. Steeds vaker worden ook andere belanghebbenden, onder wie patiënten en hun naasten, betrokken b...

Care for adolescents with an autism spectrum disorder and an intellectual disability

W.J. Idema, D.N. Konz, A.F. Mulder, A.A. Kattentidt-Mouravieva, M.C. Kasius, W.A. Ester

In Nederland is er een hiaat in de zorg voor mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) en een verstandelijke beperking (VB). Dat blijkt uit de gefragmenteerde zorgorganisatie en hindernissen in de behandeling waarbij er hoge zorgkosten zijn.

W...

Feasibility of MMPI-2-RF in patients with borderline intellectual functioning

H. Janssen, T. van den Hazel, M. Delforterie, P.T. van der Heijden, R. Didden

In de klinische praktijk wordt bij diagnostiek van persoonlijkheidskenmerken en -stoornissen bij patiënten met een gemiddeld of hoger niveau van cognitief functioneren gebruikgemaakt van verschillende methoden (Multidisciplinaire richtlijn persoon...

Unauthorized absence and recidivism during court ordered psychiatric treatment leave

B.H. Bulten, V. de Vogel, W.F.J.M. van Kordelaar

Tbs is een maatregel die de rechter kan opleggen om de samenleving te beschermen. De maatregel wordt opgelegd aan iemand die een ernstig misdrijf heeft gepleegd terwijl hij of zij leed aan een ‘gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van di...

Virtual reality in diagnosis and treatment of obsessive-compulsive disorder

E. Wittock, C. Bervoets

De obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) heeft een geschatte levensprevalentie van 2,3% en wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van intrusieve recidiverende en persisterende gedachten, impulsen of voorstellingen (obsessies), alsook repetitieve ha...

Transcranial direct current stimulation in substance use disorders: an update

H. Tobback, N. Deroost, C. Baeken, M. Destoop, G. Dom, K. Baetens

Verschillende neurale circuits spelen een rol bij het ontstaan en het onderhouden van een stoornis in het gebruik van middelen. Deze weerspiegelen onder andere gecompromitteerde executieve functies, stoornissen in beloningsevaluatie en een overdre...

Thesis article

The Personal Antipsychotic Choice Index