Issue

M.B. de Koning, G. Dom, R. Duvivier, D.P. Muller, M.H. Özgen, D. Rhebergen, H.L. Van

Diversiteit betekent ‘verscheidenheid’, ‘variatie’, en speelt als begrip in vele vakgebieden een rol; denk bijvoorbeeld aan ‘biodiversiteit’ voor ‘de verscheidenheid van het leven op aarde’. In de sociale en medische wetenschappen heeft het begrip...

Scientific news

Diversiteit

Mentale problemen bij mensen uit lhbtqi+-gemeenschap: minder met de jaren?

Jongvolwassenen uit de lhbtqi+-gemeenschap kampen ten opzichte van cisgender heteroseksuele leeftijdsgenoten vaker met mentale problemen. Naarmate de leeftijd toeneemt, ne...

Socio-economic position: more than a background characteristic in psychiatry

A.A.L. Kok

Sociaal-economische gezondheidsverschillen zijn een persistent en moeilijk oplosbaar maatschappelijk probleem. Ondanks inspanningen om ongelijkheden in gezondheid tussen mensen met een hoge en lage
sociaal-economische positie (SEP) te verkleinen, ...

Psychopathology in older adults: inter-individual variability, specific presentation and ageism

S.P.J. van Alphen, A.C. Videler, S. Sobczak

De ouderenpsychiatrie is nog een relatief jong vakgebied, maar heeft zich de laatste jaren onmisbaar gemaakt in zowel de klinische praktijk, het wetenschappelijk onderzoek als het onderwijs. Dit houdt vooral verband met de sociaal-demografische tr...

A person comes to the psychiatrist: towards sex-gender sensitive mental health care

T.A.M.J. van Amelsvoort, J.R. Zinkstok

De huidige gezondheidszorg is nog steeds vooral ingericht voor de mannelijke patiënt. De klinische richtlijnen zijn geschreven op basis van wetenschappelijke studies die met name uitgevoerd zijn met mannelijke proefpersonen. Dit alles nog steeds v...

Clinical practice

Improving care for women with schizophrenia-spectrum disorders

J.N. de Boer, B.A. Brand, I.E.C. Sommer

Het is al lang bekend dat het ontstaan van schizofrenie bij vrouwen anders is dan bij mannen. Terwijl mannen hun eerste psychose meestal rond de leeftijd van 20 jaar krijgen, is deze leeftijd veel variabeler bij vrouwen, bij wie een eerste episode...

Clinical practice

Clinical challenges in decision-making regarding gender-affirming medical care

K. Gerritse, M.A. Bremmer, A.I.R. van der Miesen, A.L.C. de Vries

Het denken over genderdiversiteit en de behandeling van transgender personen kent een bewogen geschiedenis; een geschiedenis waarin de psychiatrie een omstreden rol speelt. Een geschiedenis die bovendien aantoont dat het maatschappelijke discours ...

Original research

Male-female ratio in Dutch academic psychiatry

A.B. Koopmans, M.H. Özgen

De psychiatrie heeft als medisch specialisme een voortrekkerspositie wat betreft de emancipatie van de vrouw als medisch specialist. Dat blijkt onder andere uit het grote aantal vrouwen in de opleiding tot psychiater en uit het feit dat bij behand...

Cultural diversity in mental health care

M.H. Özgen, F. Karimi, M.H. Braakman

De afgelopen decennia is de Nederlandse samenleving cultureel steeds diverser geworden. Van de totale Nederlandse bevolking heeft 25,7% een migratieachtergrond. Tot eind 2016 werd hier de term ‘allochtonen’ voor gebruikt (de Ree 2016). Migranten v...

Clinical practice

‘When I talk with you about discrimination, I don’t feel so small’

D.P. Muller, M. van Dassen, H.L. Van, M.B. de Koning

De afgelopen decennia is het aantal mensen met een migratieachtergrond in de Nederlandse populatie sterk toegenomen. Ook onder medisch specialisten is er een groei in aantal opleidelingen met een migratieachtergrond, alhoewel deze sterk achterblij...

Opinion

Migratieachtergrond en de opleiding tot psychiater

H.L. Van, D.P. Muller, A.T.F. Beekman, M.B. De Koning

Diversiteit is goed voor organisaties. Een review gebaseerd op 675 studies laat zien dat productiviteit, innovatie en financiële resultaten er positief door worden beïnvloed (Gomez & Bernet 2019). Dat geldt ook in de gezondheidszorg waarbij er aan...

Barriers in mental health care for asylum seekers

L. Claus, L. Van de Vliet, K. Dockx, B.G.C. Sabbe, N. Destoop, S. van den Ameele

Het aantal mensen dat gedwongen werd hun huis te verlaten als gevolg van conflicten, vervolging, geweld of mensenrechtenschendingen neemt de laatste jaren progressief toe. Eind 2020 ging dit wereldwijd om 82,4 miljoen mensen (UNHCR 2021) en inmidd...

Cultural expression of psychopathology

J.T.V.M. de Jong

‘Every (wo)(man) is in some respects

like all other (wo)(men),

like some other (wo)(men),

and like no other(wo)(man)’

(Kluckhohn e.a. 1953)

In de tweede helft van de negentiende eeuw werden lichamelijke ziekten gaandeweg beschouwd als zelfsta...

Religious diversity: mosaic and dynamics

A.W. Braam, P.J. Verhagen

Denken vanuit diversiteit is niet slechts het registreren van verschillen. Het is een andere wijze van kijken naar en denken over diversiteit. Religieuze oorsprongsmythen zijn heel lang beslissend geweest voor het kijken naar en beoordelen van ver...

Decision making and the future of mental capacity. Steps towards an uncertain future within the context of CRPD

T. Opgenhaffen, G. Dom

De vraag of patiënten zelf over hun behandeling kunnen beslissen is een hoofdbreker in de geestelijke gezondheidszorg. De uitkomst wordt tot op heden gezocht in het criterium ‘beslissingsbekwaamheid‘ (ook wel wilsbekwaamheid genoemd). Wie een situ...

How to understand the wokeness-paradox of multiple stigma in persons with mental vulnerabilities?

K.C.E.E.R. Catthoor, G. Dom

Wokeness is onherroepelijk een maatschappelijke realiteit geworden. Wokeness betekent alertheid voor ongelijkheid en polarisatie bij alle minderheidsgroepen. Van Dale omschrijft wokeness als ‘tot activisme leidend bewustzijn van maatschappelijke o...

Editorial

Op naar de psychiatrie met biomarkers: en wat dan?

K.R. Goethals

Na ruim 25 jaar in de psychiatrische praktijk vond ik het tijd om even stil te staan bij de verwezenlijkingen en de uitdagingen van ons prachtige vak als psychiater. Verschillende aspecten van de psychiatrie zijn in positieve zin veranderd. Denk h...

Scientific news

Psychosebehandeling

Aandacht gevraagd voor zwangere met
psychosegevoeligheid

Zwangere vrouwen met schizofrenie krijgen te maken met aanzienlijk meer risico’s op ongunstige uitkomstmaten dan zwangere vrouwen zonder schizofrenie. Dat al vaker in studies naar voren gek...

Psychiatry and COVID-19

Parental experiences of distance schooling during the COVID-19 pandemic: Effects on children with and without mental health problems

A.I. Staff, A.B.M. Fuermaier, B.J. van den Hoofdakker, M. Luman, L.B. Thorell, T.J. Dekkers

Gedurende de COVID-19-pandemie zijn er verschillende maatregelen getroffen om de verspreiding van het virus zo veel mogelijk te beperken, waaronder lockdowns. Tijdens verschillende lockdowns werden scholen gesloten en kregen kinderen afstandsonder...

Actueel

Het spook risicoselectie; ggz onverzekerbaar in huidig stelsel

A.T.F. Beekman, A. van der Lee

Het belang van een goede gezondheidszorg voor iedereen is in Nederland onomstreden. We zijn ook een land van kooplieden met een stevig geloof in de werking van de markt. Ons zorgstelsel is daarom hybride: het is opgebouwd met een mix van publieke ...

Actueel

Zorgvraagtypering met de HoNOS+: kijken in een glazen bol?

S. Bremer-Hoeve, E. de Groot, E.B. van Wel, B.P.F. Rutten, S.C. van Bronswijk

In 2022 is in Nederland het zorgprestatiemodel, de nieuwe bekostiging voor de geestelijke gezondheidszorg (ggz), samen met de zorgvraagtypering ingevoerd. Met deze zorgvraagtypering probeert men inzicht te krijgen in de zorgvraag, de duur van de b...

Commentary

Onderbelichte factoren in de ouderenpsychiatrie en klinische geriatrie

T.J Holwerda, P. Naarding

In dit nummer van het Tijdschrift voor Psychiatrie rapporteren Benraad e.a. (2022) over de klinische relevantie van geriatrische syndromen en multimorbiditeit bij verschillende groepen in de ouderenpsychiatrie. De auteurs komen tot de volgende bev...

Commentary

Fenomenologie en context: een noodzakelijke wending

Z. Van Duppen

In hun waardevolle essay schetsen De Haan en Berendsen (2022) elders in dit nummer de grote lijnen van de zelfstoornishypothese, zoals deze binnen de fenomenologische psychopathologie in de afgelopen decennia is uitgewerkt. Zij merken terecht op d...

Commentary

Afbouwen en stoppen van medicatie door de ogen van de behandelaar