Articles

T.K. Birkenhäger

Net zoals bij andere medische specialismen is er in de psychiatrische zorg steeds vaker sprake van een tekort aan medicatie. Dit speelt in geheel Europa, maar Nederland wordt wel zwaar getroffen.1 Het gaat dan om o.a. olanzapine (suspensie voor in...

Scientific news

Somatiek en psychiatrie

Jury report publication prize

C.F.M. van Hooijdonk

Lagere sterfte onder psychiatrische patiënten door sepsis

Sepsis is een zeer heftige ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie. Hierbij raken organen beschadigd. Bij sommige patiënten daalt de bloeddruk zo sterk dat er onvoldoende zuurst...

Juryrapport publicatieprijs artsen in opleiding tot psychiater 2023-2024

R.M.C. Klaassen, M.J.A. Van Den Bossche, E. Warreman, M. Boks, R.J. Duvivier

Sinds de instelling in 1997 heeft de juryprijs van het Tijdschrift voor Psychiatrie als doel om Nederlandse artsen in opleiding tot psychiater (aiossen) en Vlaamse arts-specialisten in opleiding (ASO’s) te stimuleren om een wetenschappelijk artike...

Opinion

Hoe stevig is de wetenschappelijke basis van het concept positieve gezondheid?

C.H. Vinkers, C.L. Chiu

Van oudsher werd gezondheid, ook door de WHO, gedefinieerd als de afwezigheid van ziekte. Er is steeds meer bewustwording dat gezondheid niet alleen draait om de afwezigheid van ziekte, maar dat ook het welbevinden en de veerkracht van een persoon...

Commentary

Zorgen om de beschikbaarheid van het olanzapinedepot in Nederland

M. Russcher, J. van Breeschoten, R. Moss, J.G.W. Kosterink, F. Mermi, B. van de Lagemaat, M. Bakker, S.R.T. Veerman

Geneesmiddelentekorten − ook van psychofarmaca − vormen de laatste jaren helaas een hardnekkig probleem in Nederland. Zo kampten in 2024 ruim 4,5 miljoen mensen met beschikbaarheidsproblemen van geneesmiddelen en was er in 13% van de gevallen zelf...

Original research

Inpatient behavioural therapy program for depression: a first effect measurement

C. Hennipman-Herweijer, C. Vrijmoeth, L.A. Bergsma, H.G. Ruhé, B. van den Brink

Een ernstige depressie is een van de meest voorkomende psychische ziekten en heeft een hoge gezondheidslast.1 Volgens de Nederlandse Richtlijn Depressie zijn psychotherapeutische en medicamenteuze behandelingen aanbevolen bij matige aanhoudende of...

Review

Family accommodation and an obsessive-compulsive disorder: a meta-analysis and systematic review

J. De Witz, M. Danckaerts

Een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) is een chronische angststoornis gekarakteriseerd door de aanwezigheid van ongewenste en terugkerende gedachten of gevoelens (obsessies) die leiden tot angstklachten. Deze obsessies leiden vaak tot gedragin...

Clinical practice

First episode psychosis associated with increased volume of an arachnoid cyst in the posterior fossa

L. Van Buggenhout, F-L. De Winter

Door toenemend gebruik van hersenbeeldvorming worden er steeds vaker incidentele bevindingen gedaan, zoals arachnoïdale cystes (AC’s).1 AC’s zijn meestal congenitale intracraniële ophopingen van cerebrospinaal vocht die gevormd worden door het spl...

Clinical practice

Fahr’s disease and mania: case report and literature review

B. Daems, K. Noppe, P. Sienaert

De ziekte van Fahr is een zeldzame neurodegeneratieve aandoening die wordt veroorzaakt door bilaterale, symmetrische verkalkingen in de basale ganglia. De aandoening wordt gekenmerkt door een breed scala aan neurologische en psychiatrische symptom...

Clinical practice

Methylphenidate and lisdexamfetamine toxicity in a patient with ADHD after gastric bypass

A. Doyle, S. Stes, E. Berkmans, M. Destoop

Obesitas, gedefinieerd als een body mass index (BMI) > 30 kg/m², is een chronische ziekte die wereldwijd voorkomt en door de World Health Organization (WHO) wordt beschouwd als een toenemende globale epidemie. Volgens de WHO zijn er wereldwijd ong...

Abstract

Antipsychoticagebruik en opname na eerste psychose én cannabisgebruiksstoornis

S.K. Spoelstra, J. Bruins, A. Batalla, H. Knegtering

Gebruik van cannabis komt vaak voor bij mensen met een eerste psychose. Prevalentiecijfers van een comorbide cannabisgebruiksstoornis bij een eerste psychose variëren van 10% tot 50%.

Denissoff e.a. onderzochten de effectiviteit van verschillende...

Impactful Dutch-Flemish research

Risico op psychose voor lhb-personen: systematische review en meta-analyse

Impactful Dutch-Flemish research

J-P. Selten

Waarom dit onderzoek?

Volgens de social-defeat-hypothese is de combinatie van gering aanzien, herhaalde vernedering en geringe homeostatische controle van dopaminerge neuronen in mesencefalon en striatum een risicofactor voor een non-affectieve p...

Effectiviteit van lamotrigine bij bipolaire stoornis: systematische review en meta-analyse

R. Wesseloo

Waarom dit onderzoek?

De medicamenteuze behandeling van de bipolaire stoornis is complex, de kans op terugval is hoog en vaak is combinatietherapie nodig. Er zijn verschillen tussen richtlijnen wat betreft aanbevelingen voor het gebruik van lamot...

Psychiatry of the future

Patiëntgerichte uitkomsten van individuele psychotherapie: een kwalitatieve meta-analyse

I. Graat

Waarom dit onderzoek?

De resultaten van psychotherapie worden doorgaans gemeten met aandoeningspecifieke symptoomvragenlijsten, maar mogelijk sluiten deze niet aan bij behandeluitkomsten die patiënten zélf rapporteren. Daarnaast vraagt de recente...

Letter to the editor

Zwijgen over taperingstrips helpt patiënten niet

26 maart 2025

J. van Os, P.C. Groot

Zorgprofessionals die iets hopen te leren van de bijdrage ‘Afbouwen van psychofarmaca: een kritisch overzicht van de wetenschappelijke evidentie’ zullen zich waarschijnlijk afvragen waarom Van Haaren e.a. daarin niets melden over afbouwen met tape...

Letter to the editor

Reactie op ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’

M. de Leeuw, J. van den Berg, J. Juffer, W. Borren, G. Sibon, K. Nederveen

22 april 2025

In het artikel ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’ bespreken Van Til e.a. de rol van de verpleegkundig specialist (VS) in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en stellen zij de vraag i...

Letter to the editor

Reactie op: ‘Cytisine: even werkzaam en veilig als varenicline tegen nicotineverslaving’

24 maart 2025

W. Sliedrecht

Met interesse las ik het stuk ‘Cytisine: even werkzaam en veilig als varenicline tegen nicotineverslaving’.¹ Zeker in de langdurige achterliggende periode dat het gelijksoortige middel varenicline niet leverbaar was, was cytisine een waardig alter...

Editorial

AI en psychiatrische wetenschappelijke literatuur: kans of uitdaging?

T. Pattyn

De laatste jaren heeft artificiële intelligentie (AI) een opvallende opmars gemaakt in allerlei aspecten van de maatschappij. Ook binnen de wetenschap zien we steeds meer inzet van AI-technologieën: van het analyseren van grote datasets tot het on...

Scientific news

Bipolaire stoornis

C.F.M. van Hooijdonk

Minder ziekteverzuim bij gebruik van stemmingsstabilisatoren en antipsychotica

De meeste farmacologische studies bij bipolaire stoornissen focussen op de verbetering van psychiatrische klachten en besteden weinig aandacht aan functionele uitkomst...

Opinion

Wat ondeugd ons leert over professionaliteit

J.A. Godschalx-Dekker, W.N.K.A. van Mook

De professionaliteit van artsen krijgt toenemend aandacht en ook in dit tijdschrift wordt er geregeld over gepubliceerd. Zo verschenen er recent twee publicaties van Strijbos over professionaliteit in de opleiding tot psychiater en de geestelijke ...

Psychiatry and COVID-19

Symptoms of adjustment disorder during the COVID-19 pandemic: A longitudinal study

G.T.M. Mooren, L. Reitsma, J. Mouthaan, M.J. van Hoof, S.P.N. Groen, L.I.M. Lenferink

COVID-19 heeft verstrekkende gevolgen gehad voor de publieke gezondheid, met name sinds maart 2020 toen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het virus formeel tot een wereldwijde pandemie verklaarde. Inmiddels zijn vele internationale publicaties...

Original research

Diagnosis and treatment of conversion symptoms in the 1960s in Amsterdam

M. Vermeulen

De zenuwarts Samuel Waterman (zie kader) heeft in de avonduren een praktijk aan huis gehad voor expertises en voor patiënten die huisartsen naar hem verwijzen. Een dochter van Waterman heeft mij inzage gegeven in de patiëntendossiers van haar vade...

Original research

External referrals within the Wvggz at a mental health institution in the Rijnmond region

Y. Fransen, M.A.V. van Verschuer, N.J.M. van Beveren

In de geneeskunde melden patiënten zich doorgaans op eigen initiatief met een probleem of hulpvraag bij een arts. In overeenstemming met de patiënt wordt er dan indien nodig een passende behandeling gekozen. Hiervoor is het nodig dat arts en patië...

Review

Relapse in psychotic depression and comparison with non-psychotic depression