achtergrond De naam Maurits Escher is onlosmakelijk verbonden met het begrip ‘optische illusie’, een type illusie dat wordt opgeroepen door zijn ‘onmogelijke figuren’. Ondanks de sobere stijl waarin hij deze figuren uitvoerde, weten ze kunstliefhebbers tot op de dag van vandaag te boeien. Onduidelijk is hoe dit komt en of hierbij andere factoren dan esthetische een rol spelen.
doel Inzicht verkrijgen in de ontstaanswijze van optische illusies in het werk van Escher en in de rol van het perceptuele systeem daarbij.
methode Een verkennende literatuurstudie in PubMed, Science.gov, Google Scholar en de historische literatuur.
resultaten Omdat ‘onmogelijke figuren’ in de ons omringende wereld niet voorkomen en voor het brein dus een hoge novelty factor hebben, raken wij onvermijdelijk door ze geboeid. Dat wij geboeid blijven, heeft op zijn minst ten dele te maken met het feit dat de hippocampus en het parahippocampale plaatsgebied met elkaar in conflict raken en (tevergeefs) de uitdaging aangaan om het beeld kloppend te krijgen.
conclusie Eschers ‘onmogelijke figuren’ kunnen bij fundamenteel wetenschappelijk onderzoek nuttig zijn om de regels van onze visuele grammatica te doorgronden. De optische illusies die ze oproepen vormen bovendien een voortdurende bron van inspiratie voor kunstenaars, architecten en filmmakers.