Deze pocket werd geschreven om hulpverleners in psychiatrische setting te adviseren over het werken met ouderen. De auteurs beschrijven daarbij het gebruik van de dsm-5 als deel van het diagnostisch proces, maar ook het plannen en uitvoeren van behandeling.

Het boek leest redelijk vlot door de duidelijke opbouw, maar vooral doordat auteurs stukken dsm-5 afwisselen met voorbeeldcasussen, handige overzichtstabellen en wijs advies over hoe je een gedegen diagnostisch proces het beste kunt opbouwen. Daarbij is het gebruikelijk reeds vóór het eerste gesprek enkele klachtenlijsten te laten invullen, waarna je in het verdere diagnostisch interview (waarvan ze een in mijn ogen zeer optimistische versie van 15 of 30 minuten voorstellen) dieper ingaat op de klachten die daaruit naar voren komen. De auteurs benadrukken het belang van een getrapte differentiële diagnostiek, waarbij je eerst de meest reversibele diagnoses (zoals delier) in overweging moet nemen en pas later de minst reversibele (zoals dementie).

Het tweede gedeelte van het boek heb ik diagonaal doorgenomen en zou ik meer als naslagwerk dan als leesvoer beschouwen. Alle dsm-5-diagnoses komen kort aan de orde, met de bijbehorende screeningsvragen. Ook voor elk afzonderlijk item van de verschillende diagnoses krijg je een suggestie hoe je de aanwezigheid ervan kunt bevragen. Het laatste hoofdstuk van deel twee bevat een zeer handige samenvattende tabel met alle criteria van de dsm-5-diagnoses.

Het derde en laatste deel gaat vooral over behandeling, met naast een uitgebreid hoofdstuk over farmacotherapie (de aandachtspunten bij de behandeling van ouderen) ook hoofdstukken over psycho-educatie en psychosociale interventies. Dat laatste hoofdstuk geeft redelijk concreet weer welke stappen op dat vlak mogelijk zijn, maar is duidelijk gebaseerd op diensten die voorhanden zijn in de Amerikaanse gezondheidszorg. Voor gebruik in Nederland en België moeten we dat gedeelte van het boek dus niet al te letterlijk nemen.

Om mee af te ronden nog hetgeen ik tussen de regels door lees. De pocket is voornamelijk een pleidooi voor het leren kennen van je oudere patiënt. Auteurs adviseren het spaarzaam en beredeneerd gebruiken van psychofarmaca, maar ook het overwegen van alternatieven voor deze middelen zoals psycho-educatie en psychosociale interventies. Ook het geven van voldoende aandacht aan de mantelzorger wordt warm aanbevolen. Kortom, een aangename pocket die ik vooral psychiaters in opleiding zou aanbevelen, om door te bladeren voor of tijdens het vermoedelijk beperkte aantal kalme momenten op de stageplaats ouderenpsychiatrie. Ook voor gevestigde behandelaars die gebruikmaken van de dsm-5 kan de pocket helpen om met dit classificatiesysteem meer praktisch aan de slag te gaan.

L. van Diermen, psychiater in opleiding, Antwerpen