Zoals zo vaak begon ik dit boek op de achterflap. Waar de voorkant van het boek Psy chao tiSch de lezer al een inkijk geeft in een hoofd dat duidelijk ‘anders’ is dan je gewend bent, zo beschrijft Claudia de Kok haar waanzin waarbij ingewijden veel zullen herkennen. Van een verpleegkundige op een gesloten afdeling van een psychiatrisch ziekenhuis werd zij uiteindelijk zelf patiënt. Ervaringen die zij uit de boeken kende, werden nu één voor één werkelijkheid. Hoe moeilijk dit proces voor haar ook was, toch besloot ze de periode van vaak grote onrust te beschrijven in dit boek.

Het verhaal begint met een opsomming van zaken die zij als lastig ervaart. Terwijl ze moeder van drie kinderen is met een baan als groepleidster heeft ze toenemend last dat dagelijkse dingen niet lukken. Aankleden en ontbijten zijn niet langer vanzelfsprekend. Onverklaarbare geluiden en andere waarnemingen ziet zij zelf nog als spiritueel te verklaren, maar de angst én de onzekerheid maken dat zij toenemende doodsgedachten krijgt. Hoewel zij sinds enkele jaren op de hoogte is dat zij een psychiatrische aandoening heeft, overvalt alles haar uiteindelijk.

Ze heeft een verwijzing voor een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis ( paaz ) en met een koffer staat ze voor een nog gesloten deur. Haar eerste vraag is ook gelijk of zij naar buiten mag als zij dat wil. Op de afdeling krijgen de ‘zwarte wezens’ die haar omringen een steeds grotere aanwezigheid. Het opgenomen zijn geeft zij goed weer: geen vrijheden en het worstelen met medicatie, maar ook de onrust door de omgeving, verpleegkundigen op de afdeling.

Zo verliest zij de realiteit. Een nieuwe realiteit doemt op waarin zij op zoek gaat naar vriendschappen en houvast. Vriendschappen blijken niet altijd even makkelijk. Uiteindelijk lukt het De Kok om haar leven weer op de rails te krijgen.

Zij beschrijft op een herkenbare manier wat er gebeurt wanneer je als mens ontspoort. Alles wat er volgt op het verliezen van overzicht. Een nieuwe realiteit die vooral bestaat uit overleven en proberen een toekomst te zien. Hoe lastig dit is, weten veel cliënten. Wanneer je geen toekomst kunt zien en er midden in zit, dan vraag je jezelf af wat elke volgende dag zal brengen, of er nog wel hoop is.… Een afsluitend gedicht begint zij als volgt: Wie anderen wegwijs wil maken moet eerst zelf de weg gaan.

Psy chao tisch is een ervaringsverhaal pur sang! Ieder die ooit aan zijn eigen zoektocht binnen de wereld van de psychiatrie begon, zal veel herkennen en emoties opnieuw beleven. Vanwege het laatste is dit boek alleen al een aanrader. Schrijf je verhaal op en gebruik het voor jezelf én voor anderen.

Zolang mensen psychiatrisch cliënt worden, een term die ikzelf niet graag gebruik, is elk voorbeeld nodig om te laten zien dat hoe zwaar je het ook hebt, je juist je eigen weg moet gaan. Volgens mij is Claudia de Kok hier prima in geslaagd.

N. Pijnaker